Rebase Token là gì

Định nghĩa về token biến đổi (Rebase Token)

Token biến đổi (Rebase Token), còn gọi là token cung cấp đàn hồi (Elastic Token hoặc Elastic Supply Token), là một loại tiền mã hóa đặc biệt. Loại token này có đặc điểm chung — “Cơ chế cung đàn hồi (Rebase Mechanism)”, nghĩa là, lượng cung lưu hành của token sẽ tự động điều chỉnh theo biến động của giá token (hoặc giá của tài sản liên kết). Cơ chế này được thực hiện thông qua hợp đồng thông minh của token, giúp giữ tỷ lệ giữa số lượng token người dùng nắm giữ và tổng cung cấp, từ đó ổn định giá trị thực tế của vị thế người dùng.

Cơ chế hoạt động của token biến đổi

Các token biến đổi khác nhau có thiết kế cơ chế cung đàn hồi khác nhau, nhưng nhìn chung chúng đều tuân theo cùng một logic: khi giá token giảm, giảm cung; khi giá tăng, tăng cung.

Lấy ví dụ với Ampleforth.

Ampleforth (AMPL) là một dự án stablecoin phi tập trung trên Ethereum, cũng là một trong những dự án đầu tiên áp dụng cơ chế Rebase. Lượng cung lưu hành của AMPL được điều chỉnh mỗi 24 giờ — tức là Rebase một lần, nhằm giữ giá ở mức $1 .

Cũng giống như việc phát hành thêm tiền sẽ làm loãng giá trị tài sản, khi giá của AMPL vượt quá $1 , trong quá trình Rebase, lượng cung lưu hành sẽ mở rộng, làm giảm giá trị của mỗi token AMPL; còn nếu giá của AMPL giảm xuống dưới $1 , thì lượng cung sẽ giảm trong quá trình Rebase, làm tăng giá trị của mỗi token.

Kết quả của Rebase sẽ lan truyền đến tất cả các ví của Ampleforth, số dư trong ví sẽ được điều chỉnh theo tỷ lệ.

Điều cần chú ý là, người nắm giữ AMPL sở hữu “tỷ lệ cố định của tổng cung AMPL”, chứ không phải số lượng cố định của token. Do đó, dù Rebase diễn ra như thế nào, người nắm giữ AMPL vẫn giữ tỷ lệ cung token như cũ. Từ góc nhìn của người sở hữu, số lượng AMPL trong ví sẽ thay đổi mỗi 24 giờ, nhưng do cơ chế biến đổi, tổng giá trị trong ví của họ không thay đổi.

Ví dụ đơn giản để hiểu rõ hơn:

Giả sử hiện có 100 token AMPL đang lưu hành, trong ví của bạn có 10 token, tức là nắm giữ 10% tổng cung lưu hành. Giả sử trong thời gian ngắn, nhu cầu thị trường đột nhiên tăng, giá của AMPL trên thị trường sẽ trở nên khan hiếm, chúng ta giả định giá của nó tăng gấp đôi, từ $1 lên $2. Trong trường hợp này, mạng sẽ tăng thêm 100 token AMPL trong lần Rebase tiếp theo, và số lượng AMPL trong ví của bạn sẽ từ 10 lên (100+100)*10%= 20 token, nhưng giá trị thực tế của vị thế của bạn về lý thuyết không thay đổi.

Mặc dù phần lớn các loại tiền mã hóa đều có sự thay đổi về lượng cung lưu hành, nhưng chúng khác biệt về bản chất so với token biến đổi. Ví dụ, lượng cung của Bitcoin được dự kiến theo thuật toán cố định, còn lượng cung của token biến đổi sẽ điều chỉnh theo biến động thị trường.

Về lượng cung của Bitcoin, bạn có thể tham khảo thêm trong bài viết: Hiểu về giảm một nửa Bitcoin (Bitcoin halving)

Dự án meme coin Shiba Inu cũng từng muốn tham gia vào lĩnh vực token biến đổi. Dự án này đã phát hành LEASH như một token biến đổi, với tỷ lệ neo vào giá của Dogecoin (DOGE) là 1/1000. Cụ thể, nếu giá của DOGE là $0.50, thì giá của LEASH sẽ là $500. Điều này có nghĩa là, người tham gia hệ sinh thái SHIB có thể hưởng lợi từ biến động giá của DOGE qua LEASH, mà không cần đầu tư trực tiếp vào DOGE, nhằm thu hút thêm người dùng tham gia hệ sinh thái.

Tuy nhiên, cuối cùng nhóm phát triển SHIB đã quyết định từ bỏ đặc tính token biến đổi của LEASH, và kế hoạch “ hút máu” Dogecoin cũng đã bị phá sản. Thông tin thêm về hệ sinh thái SHIB xem tại: Hiểu về Shiba Inu (SHIB) — cố gắng thoát khỏi nhãn Meme của Memecoin

Hiện tại, lĩnh vực token biến đổi vẫn còn ít người tham gia, ngoài LEASH đã bỏ cuộc giữa chừng, một số token biến đổi hàng đầu như BASE của Base Protocol, YAM của Yam Finance cũng không phát triển khả quan — lý do là gì?

Hạn chế của token biến đổi

Đối với người dùng, lợi ích chính của việc sở hữu token biến đổi là có thể duy trì giá trị ổn định trong thị trường tiền mã hóa có độ biến động cao. Đây là một đặc tính tương tự như stablecoin, rất hấp dẫn đối với những người cần sử dụng tiền mã hóa như phương tiện trao đổi hoặc lưu trữ giá trị.

Nghe có vẻ hấp dẫn, nhưng theo một góc độ khác, vì mục tiêu là ổn định giá trị, tại sao người dùng không trực tiếp chọn USDT?

LEASH dường như cung cấp một lợi ích khác khi sở hữu token biến đổi: gián tiếp hưởng lợi từ biến động giá của một tài sản khác.

Chưa bàn đến việc SHIB và DOGE, hai loại meme coin này, loại nào có tính thanh khoản cao hơn, có nhiều người dùng hơn — nếu muốn hưởng lợi từ DOGE, tại sao người dùng không mua trực tiếp DOGE?

Tổng thể, hạn chế lớn nhất của token biến đổi là nó sử dụng một phương thức tưởng chừng sáng tạo mới, cung cấp một lựa chọn mà người dùng không cần đến. Và chính vì “sáng tạo” này, khiến cho nó khó hiểu hơn về mặt khái niệm đối với người dùng, không thân thiện, từ đó hạn chế sự phát triển của chính nó. **$JTO **$STO **$KAITO **