## PI Network：Tổng hướng dẫn từ khai thác trên điện thoại đến giao dịch mainnet

### Tại sao đồng coin này lại thu hút 45 triệu người dùng?

Kể từ khi ra đời năm 2019, PI Network đã tích lũy hơn 45 triệu người dùng hoạt động. Đây không phải là con số ảo — phía sau là một hệ thống hoàn chỉnh do nhóm tiến sĩ của Đại học Stanford xây dựng. Điểm bán hàng cốt lõi chỉ trong một câu: có thể khai thác bằng điện thoại, không tốn điện, không tốn tiền.

Khai thác truyền thống cần máy đào chuyên dụng + phí điện cao, khiến người bình thường bị loại khỏi cuộc chơi. PI Network dùng **Giao thức đồng thuận Stellar (SCP)** thay đổi quy tắc chơi. Cơ chế này dựa trên đồng thuận liên bang Byzantine, đảm bảo an toàn, tiêu thụ năng lượng thấp đến mức có thể chạy nền trên điện thoại.

**Dữ liệu thị trường mới nhất** (tính đến tháng 12 năm 2024):
- Giá coin: $0.21
- Khối lượng giao dịch 24h: 1,01 triệu USD
- Vốn hóa lưu hành: 1,72 tỷ USD
- Lượng lưu hành: 8,37 tỷ PI
- Tổng cung tối đa: 100 tỷ PI

### Làm thế nào để khai thác PI? Ba bước bắt đầu

**Bước 1: Tải ứng dụng, đăng ký tài khoản**
Có cả iOS và Android, dùng số điện thoại hoặc Facebook để đăng ký.

**Bước 2: Mỗi ngày nhấn nút tia sét**
Không cần thao tác phức tạp, mở app nhấn biểu tượng tia sét, sau 24h có thể kích hoạt lại. Đây là khai thác cơ bản, hệ thống tự phân phát PI cho bạn.

**Bước 3: Mời người vào nhóm, tăng tốc và kiếm nhiều hơn**
- Tham gia "Vòng an toàn" (thêm người tin cậy) → Tăng tốc khai thác +20%
- Mời người mới → Nhận phần lợi nhuận khai thác của họ
- Chạy PI Node (chạy node trên máy tính) → Chia sẻ thêm lợi nhuận

Đây là hệ thống 4 vai trò đặc biệt của PI Network:
- **Tiên phong (Pioneers)**: Người khai thác cơ bản
- **Người đóng góp (Contributors)**: Người xây dựng vòng tin cậy
- **Đại sứ (Ambassadors)**: Người giới thiệu người mới
- **Người vận hành Node (Nodes)**: Người chạy phần mềm node

### Tổng vốn của PI là bao nhiêu? Phân tích kinh tế token

**Tổng cung: 1000 tỷ PI**

Số này phân bổ thế nào? 80% cho cộng đồng, 20% cho đội ngũ cốt lõi.

**Hướng đi của 800 tỷ PI dành cho cộng đồng:**
1. **Phần thưởng khai thác (650 tỷ)** ← phần lớn nằm đây
- Trước mainnet đã khai thác khoảng 300 tỷ, nhưng xác thực KYC sẽ lọc bỏ 10-20 tỷ
- Phần còn lại sẽ được phát qua cơ chế khai thác mới của mainnet theo từng năm, hạn mức giảm dần hàng năm

2. **Vận hành & hệ sinh thái cộng đồng (100 tỷ)**
- Hỗ trợ nhà phát triển, hoạt động cộng đồng, dự án hệ sinh thái

3. **Dự trữ thanh khoản (50 tỷ)**
- Đảm bảo giao dịch không bị gián đoạn, có lối ra vào cho người mới

**Đội ngũ cốt lõi (200 tỷ PI):**
- Khi tiến trình khai thác cộng đồng tiến triển, có thể còn có các điều kiện khóa thêm

Thiết kế này dựa trên logic: phần thưởng giảm dần, cuối cùng làm tăng tính khan hiếm và đẩy giá coin lên.

### Khai thác PI có kéo dài mãi không?

Đây là vấn đề nhiều người quan tâm. Câu trả lời là: **Không khai thác vô hạn định**.

Dựa trên cơ chế giảm phần thưởng khai thác, tổng hạn mức khai thác mỗi năm đều giảm. Khi 1000 tỷ PI được phát hết, khai thác truyền thống sẽ kết thúc. Nhưng điều đó không có nghĩa là mạng dừng hoạt động — có thể sẽ có các hình thức khuyến khích khác như chia sẻ phí giao dịch, staking, thưởng staking…

Khi nào khai thác hoàn toàn kết thúc? Phụ thuộc vào:
- Tốc độ khai thác thực tế sau khi mainnet ra mắt
- Có điều chỉnh hạn mức hàng năm không
- Quyết định của cộng đồng và quỹ

Hiện dự kiến mainnet sẽ ra mắt cuối năm 2024, thời điểm chính thức bắt đầu đếm thời gian "thời gian khai thác".

### Khởi động mainnet, KYC, giao dịch — ba việc bạn cần chuẩn bị

**Các mốc thời gian quan trọng:**
- Hạn chót KYC: 30 tháng 11 năm 2024
- Mở mainnet: Dự kiến cuối năm 2024

**Tại sao phải làm KYC?**
Khi mainnet ra mắt, chỉ những người xác thực danh tính mới có thể chuyển số dư vào mainnet. Nói cách khác, không KYC = khai thác PI bị coi là vô hiệu. Hệ thống có thời gian gia hạn (sau hạn có thể xin gia hạn cá nhân), nhưng tốt nhất đừng mạo hiểm.

**Sau khi mainnet ra mắt, bạn có thể bán PI như thế nào:**

1. **Sàn tập trung (CEX)**
- Chuyển vào ví sàn → Đặt lệnh bán → Rút tiền pháp định
- Thanh khoản cao, phù hợp giao dịch lớn
- Phí rõ ràng nhưng có phần trừ của sàn

2. **Sàn phi tập trung (DEX)**
- Kết nối ví Web3 → Đổi sang đồng coin khác
- Không trung gian, đòi hỏi hiểu biết về ví
- Thanh khoản phụ thuộc vào độ sâu của cặp giao dịch

3. **Giao dịch P2P**
- Giao dịch trực tiếp với cá nhân
- Linh hoạt nhưng rủi ro cao nhất (lừa đảo)

### Rủi ro của PI Network bạn cần nhận thức rõ

**1. Mainnet bị trì hoãn liên tục**
Dự án từ năm 2021 bước vào giai đoạn "mainnet đóng cửa", chưa mở ra. Điều này khiến nhiều người nghi ngờ về khả năng mạng hoạt động ổn định.

**2. Giá coin là điều bí ẩn**
Hiện tại PI chưa có giá thị trường thực, chỉ chuyển khoản trong hệ sinh thái chính thức. Sau mainnet ra mắt, giá có thể tăng vọt hoặc giảm mạnh? Không ai đảm bảo. Trên thị trường có một số "PI IOU" (chứng khoán kỳ hạn) đang thổi phồng, nhưng đây không phải sản phẩm chính thức của dự án.

**3. Lừa đảo đang gia tăng**
Khi độ chú ý tăng cao, các hình thức lừa đảo như phishing, sàn giả, lừa bán hàng giả ngày càng nhiều. Nhớ: chỉ tin các kênh chính thức, không tin vào các cam kết mua bán hộ, bán hộ, giao dịch trước.

**4. Rủi ro pháp lý**
Các quốc gia có chính sách khác nhau về tiền mã hóa, khả năng PI vào các sàn chính thức phụ thuộc vào quy định pháp luật.

### Đường đi 3 giai đoạn của PI Network

**Giai đoạn 1 (2018-2020): Beta thử nghiệm**
- Ra mắt app di động → người dùng "đánh dấu" khai thác
- Phát hành whitepaper, xác định hướng công nghệ

**Giai đoạn 2 (2020-2021): Mạng thử nghiệm**
- Các node toàn cầu xác thực giao dịch
- Nhà phát triển xây dựng DApp trong môi trường thử

**Giai đoạn 3 (2021 đến nay): Khởi động mainnet**
- Cuối 2021 bước vào giai đoạn "đóng cửa" (chỉ node và người xác thực KYC mới tương tác)
- Dự kiến cuối 2024 mở ra thành blockchain chính thức

Khi mở, PI từ "token thử" trở thành "tài sản thực", có thể giao dịch trên sàn, có thể liên chuỗi.

### Bây giờ còn "mua đáy" được không? Nên làm gì?

Nếu bạn quan tâm đến PI, danh sách hành động rõ ràng hiện tại:

1. **Lập tức làm KYC** (nếu chưa)
- Không làm KYC = khi mainnet ra mắt có thể mất hết số dư

2. **Tiếp tục "đánh dấu"**
- Ghi nhận quá trình khai thác trước mainnet, ảnh hưởng số dư ban đầu
- Mỗi ngày một lần, kiên trì đến khi mở mainnet

3. **Theo dõi thông báo chính thức**
- Theo dõi trang web và mạng xã hội của PI Network
- Cơ chế và thời gian mở mainnet sẽ được công bố trước
- Cảnh giác app giả, sàn giả

4. **Chuẩn bị ví**
- Tải ví tiền mã hóa an toàn
- Sau khi mainnet ra mắt, cần có nơi lưu trữ PI của mình

### Giá trị của PI Network có đáng bỏ thời gian không?

Thành thật mà nói, điều này phụ thuộc vào kỳ vọng của bạn:

**Nếu muốn làm giàu nhanh**: Đừng mơ, xác suất rất thấp. Mainnet chưa ra, giá còn là dấu hỏi.

**Nếu giữ lâu dài**: Những điểm sáng của PI (khai thác di động, tiêu thụ năng lượng thấp, cộng đồng thúc đẩy) là có thật. Đầu tư một phần để dài hạn cũng không sao.

**Nếu muốn trải nghiệm hệ sinh thái Web3**: PI là điểm khởi đầu tốt, học cách ví, KYC, giao dịch, chi phí thấp.

Cuối cùng: Đừng bỏ tất cả trứng vào một giỏ. Tương lai của PI chưa rõ ràng, nhưng việc đa dạng hóa, tìm hiểu dự án mới, tham gia xây dựng hệ sinh thái là điều đáng giá.

Cùng với tháng 12 năm 2024 đang đến gần, câu chuyện của PI Network sắp bước sang một chương mới. Chuẩn bị sẵn sàng, điều gì đến rồi cũng sẽ đến.