Bạn muốn đầu tư vào trái phiếu chính phủ Mỹ? Một bài viết tổng hợp cách mua trái phiếu và phương pháp tính lợi nhuận

Mỹ trái phiếu chính phủ là một trong những công cụ đầu tư an toàn nhất toàn cầu, thu hút sự chú ý của vô số nhà đầu tư. Nhưng đối với những nhà đầu tư mới bước vào thị trường, cách mua trái phiếu chính phủ, cách lựa chọn, cách tính lợi nhuận thường khiến họ bối rối. Hôm nay chúng ta sẽ đi sâu vào hướng dẫn đầu tư trái phiếu Mỹ.

Hiểu về trái phiếu chính phủ Mỹ

Trái phiếu chính phủ Mỹ (trái phiếu Mỹ) về bản chất là hình thức chính phủ huy động vốn từ công chúng. Chính phủ Mỹ phát hành trái phiếu để vay vốn từ nhà đầu tư, cam kết hoàn trả gốc và trả lãi vào ngày đáo hạn. Chính vì uy tín tín dụng của chính phủ Mỹ rất cao, loại trái phiếu này được các nhà đầu tư toàn cầu xem là tài sản có tính thanh khoản cao, rủi ro cực thấp và là lựa chọn phân bổ tài sản hiệu quả.

Dù là nhà đầu tư cá nhân hay tổ chức, trái phiếu Mỹ đều trở thành phần quan trọng trong danh mục đầu tư, giúp cân bằng rủi ro và thu về lợi nhuận ổn định.

Các loại trái phiếu chính phủ và đặc điểm chính

Trái phiếu chính phủ Mỹ theo thời hạn đến hạn có thể chia thành bốn loại chính, mỗi loại có đặc điểm riêng:

Trái phiếu kho bạc ngắn hạn (Treasury Bills)

Trái phiếu kho bạc ngắn hạn có thời hạn đến hạn trong vòng một năm, thường phát hành theo chu kỳ 4 tuần, 13 tuần, 26 tuần hoặc 52 tuần.

Loại trái phiếu này sử dụng phương thức phát hành dưới dạng chiết khấu, đến hạn trả lãi. Nhà đầu tư không nhận lãi định kỳ, mà mua với giá thấp hơn mệnh giá, đến hạn sẽ nhận đủ mệnh giá. Ví dụ, trái phiếu kho bạc ngắn hạn phát hành với tỷ lệ chiết khấu 1%, nhà đầu tư mua với 99 USD, đến hạn sẽ nhận 100 USD, lợi nhuận là 1 USD.

Vì thời hạn ngắn, vòng quay nhanh, trái phiếu kho bạc ngắn hạn rất phù hợp với nhà đầu tư tìm kiếm sự linh hoạt trong phân bổ tài sản.

Trái phiếu kho bạc trung hạn (Treasury Notes)

Trái phiếu trung hạn có thời hạn từ 2 đến 10 năm, phổ biến phát hành theo chu kỳ 2 năm, 3 năm, 5 năm, 7 năm và 10 năm.

Loại trái phiếu này trả lãi định kỳ mỗi 6 tháng. Trái phiếu 10 năm được coi là “mốc định giá tài sản toàn cầu”, là chỉ số quan trọng để phân tích xu hướng thị trường trái phiếu.

Trái phiếu kho bạc dài hạn (Treasury Bonds)

Trái phiếu dài hạn có thời hạn đến hạn lớn nhất, thường từ 10 đến 30 năm, chủ yếu phát hành dạng 30 năm.

Cũng sử dụng cơ chế trả lãi mỗi 6 tháng. Mặc dù thời hạn dài, nhưng vì có thể giao dịch tự do trên thị trường thứ cấp, tính thanh khoản thực tế cao hơn nhiều so với dự đoán.

Trái phiếu bảo vệ lạm phát (TIPS)

TIPS có lợi thế cốt lõi là cơ chế liên kết với lạm phát. Gốc trái phiếu sẽ được điều chỉnh định kỳ dựa trên Chỉ số giá tiêu dùng (CPI).

Khi lạm phát tăng, giá trị gốc sẽ tăng theo, lãi suất trả cũng tăng theo; nếu xảy ra giảm phát, gốc sẽ bị điều chỉnh giảm, nhưng chính phủ cam kết ít nhất sẽ hoàn trả đúng mệnh giá ban đầu khi đáo hạn.

Ví dụ mua TIPS mệnh giá 1.000 USD, lãi cố định 1%, nếu lạm phát năm đó đạt 5%, gốc sẽ điều chỉnh thành 1.050 USD, lãi hàng năm sẽ là 10.5 USD (cao hơn 10 USD ban đầu).

Bảng so sánh các loại trái phiếu

Thông thường, lợi suất trái phiếu dài hạn cao hơn trái phiếu ngắn hạn. Nhưng gần đây, do Fed tăng lãi suất khiến lãi suất ngắn hạn tăng vọt, xuất hiện hiện tượng đường cong lợi suất đảo ngược, phá vỡ quy luật lợi suất truyền thống.

Cơ chế phát hành và đấu thầu trái phiếu

Trái phiếu Mỹ được phát hành qua các đợt đấu thầu định kỳ, nhà đầu tư có thể xem lịch đấu thầu qua các kênh chính thức của Bộ Tài chính Mỹ.

Các loại trái phiếu như trái phiếu kho bạc ngắn hạn, trung hạn, dài hạn có tần suất đấu thầu khác nhau. Ví dụ, trái phiếu kho bạc 13 tuần và 26 tuần mỗi tuần đấu thầu, còn trái phiếu 10 năm sẽ đấu thầu vào các tháng cố định (tháng 2, 5, 8, 11).

Làm thế nào để đầu tư trái phiếu Mỹ tại Đài Loan

Đối với nhà đầu tư Đài Loan, việc mua trái phiếu Mỹ chủ yếu có ba cách, mỗi cách có ưu và nhược điểm:

Phương án 1: Mua trực tiếp trái phiếu

Thông qua các công ty chứng khoán trong và ngoài nước mua trái phiếu đã lưu hành trên thị trường (giao dịch trên thị trường thứ cấp). Các công ty chứng khoán nước ngoài có lợi thế về danh mục đa dạng hơn, báo giá kịp thời, phí thấp hơn so với trong nước.

Quy trình giao dịch gồm:

• Mở tài khoản chứng khoán tại công ty chứng khoán
• Lựa chọn trái phiếu theo kỳ hạn, lợi suất, các điều kiện khác
• Đặt lệnh theo giá thị trường hoặc giới hạn
• Sau khi mua, nhận lãi định kỳ, có thể bán lại trên thị trường thứ cấp bất cứ lúc nào

Ưu điểm: Thanh khoản cao, linh hoạt trong phân bổ.

Nhược điểm: Số tiền tối thiểu lớn (thường trên 1.000 USD), rủi ro chênh lệch giá và phí giao dịch.

Phương án 2: Quỹ trái phiếu

Quỹ trái phiếu tập hợp nhiều loại trái phiếu, giảm rủi ro khi đầu tư vào một trái phiếu đơn lẻ. Mức đầu tư tối thiểu thấp hơn, khoảng 100 USD, nhưng phải trả phí quản lý quỹ.

Phương án 3: Quỹ ETF trái phiếu (phù hợp nhất cho nhà đầu tư nhỏ)

Quỹ ETF trái phiếu như cổ phiếu, có thể mua bán tự do trên nền tảng giao dịch, cho phép nhà đầu tư gián tiếp sở hữu danh mục trái phiếu chính phủ. Chi phí giao dịch thấp hơn nhiều so với quỹ trái phiếu truyền thống, phù hợp với nhà đầu tư nhỏ lẻ.

Các ETF trái phiếu Mỹ phổ biến gồm:

• TLT (trái phiếu dài hạn trên 20 năm)
• IEF (trái phiếu trung hạn 7-10 năm)
• SHY (trái phiếu ngắn hạn 1-3 năm)
• VGSH (quỹ chỉ số trái phiếu ngắn hạn)
• TIP (trái phiếu bảo vệ lạm phát)
• GOVT (chỉ số trái phiếu chính phủ Mỹ tổng hợp)

So sánh ba phương án đầu tư

Lợi suất trái phiếu: Khái niệm và cách tính

Khi đầu tư trái phiếu, nhà đầu tư thường gặp hai khái niệm quan trọng: Lợi suất hiện tại và Lợi suất đến hạn (YTM).

Lợi suất hiện tại

Cách tính đơn giản nhất là:

Lợi suất hiện tại = Lãi hàng năm ÷ Giá hiện tại × 100%

Phản ánh tỷ lệ lợi nhuận tức thì dựa trên giá thị trường hiện tại.

Lợi suất đến hạn (YTM)

Lợi suất đến hạn là tỷ lệ lợi nhuận thực tế hàng năm mà nhà đầu tư nhận được khi giữ trái phiếu đến ngày đáo hạn, tính toán phức tạp hơn, cần xem xét thu nhập lãi, chênh lệch gốc và giá trị thời gian.

May mắn là, nhà đầu tư không cần tự tính. Các cơ quan chính thức như Cục Dự trữ Liên bang, Bộ Tài chính Mỹ hàng ngày công bố đường cong lợi suất, các trang tin tài chính (như Investing.com, CNBC) và các nền tảng giao dịch của các công ty chứng khoán đều cung cấp dữ liệu YTM theo thời gian thực, thuận tiện cho nhà đầu tư theo dõi.

Các yếu tố ảnh hưởng đến giá trái phiếu Mỹ

Giá trái phiếu và lợi suất có mối quan hệ nghịch đảo: giá cao thì lợi suất thấp, giá thấp thì lợi suất cao.

Hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến giá trái phiếu rất quan trọng để ra quyết định đầu tư:

Yếu tố nội tại

Thời hạn và lãi suất danh nghĩa: Trái phiếu dài hạn có rủi ro cao hơn, nên phát hành với giá thấp hơn để thu hút nhà đầu tư.

Yếu tố bên ngoài

Thay đổi môi trường lãi suất: Khi Fed tăng lãi suất, trái phiếu mới phát hành sẽ có lãi suất cao hơn, làm giảm sức hấp dẫn của trái phiếu cũ, giá trái phiếu cũ sẽ giảm. Ngược lại, khi lãi suất giảm, giá trái phiếu tăng. Trong hai năm qua, việc Fed tăng lãi suất đã khiến giá trái phiếu giảm mạnh, lợi suất tăng vọt.

Chu kỳ kinh tế: Trong thời kỳ suy thoái, lãi suất thị trường giảm, dòng tiền đổ vào trái phiếu, đẩy giá trái phiếu lên; thời kỳ kinh tế phát triển thì ngược lại.

Dự đoán lạm phát: Lạm phát tăng sẽ đẩy lãi suất lên cao. Nhà đầu tư lo ngại lợi tức trái phiếu không đủ để chống lại mất giá sức mua, sẽ yêu cầu giá trái phiếu thấp hơn để bù đắp phần rủi ro.

Quy mô phát hành: Phát hành trái phiếu quá nhiều sẽ phá vỡ cân bằng cung cầu, gây áp lực giảm giá.

Trái phiếu chính phủ so với các công cụ đầu tư khác

Nếu bạn đang xem xét đầu tư vào thị trường Mỹ, ngoài trái phiếu chính phủ truyền thống còn có các lựa chọn khác đáng chú ý.

Các công cụ đầu tư khác có đặc điểm rõ ràng: giao dịch trái phiếu có chi phí cao nhưng rủi ro cực thấp, phù hợp với nhà đầu tư bảo thủ; các công cụ tài chính khác cung cấp nhiều hướng giao dịch và lợi nhuận tiềm năng hơn, nhưng rủi ro cũng cao hơn.

Phù hợp với khả năng chịu rủi ro và mục tiêu đầu tư của từng người, đều có thể tìm ra phương án phù hợp. Cách mua trái phiếu chính phủ là dựa vào tình hình cá nhân để chọn công cụ và phương thức phù hợp.

Dù là nhà đầu tư bảo thủ muốn ổn định dòng tiền, hay tổ chức đa dạng hóa danh mục, trái phiếu chính phủ Mỹ đều là lựa chọn đáng cân nhắc trong danh mục đầu tư.