Cách bắt đầu đầu tư chứng khoán: Hướng dẫn dành cho người mới bắt đầu

주식투자 có thể trở thành phương tiện thực sự để tăng trưởng tài sản không? Nhiều người xem nó như một trò chơi đánh bạc, nhưng nếu có kiến thức và chiến lược đúng đắn, cách bắt đầu đầu tư cổ phiếu lại mang tính hệ thống hơn bạn nghĩ. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ hướng dẫn từng bước từ việc chọn công ty chứng khoán, phân tích mã cổ phiếu, đến các chiến lược đầu tư cụ thể dành cho những người mới bắt đầu.

Ý nghĩa của việc sở hữu cổ phiếu

Cổ phiếu không chỉ đơn thuần là bảng giá biến động theo thời gian. Mua cổ phiếu tương đương với việc sở hữu một phần của doanh nghiệp đó. Ví dụ, sở hữu 1 cổ phiếu của Samsung Electronics, bạn sẽ sở hữu khoảng 0.0000018% toàn bộ công ty Samsung(tính đến ngày 21 tháng 2 năm 2025).

Khi doanh nghiệp phát triển và sinh lợi, nhà đầu tư sẽ thu lợi theo hai cách. Thứ nhất là lợi nhuận từ chênh lệch giá—khi giá cổ phiếu tăng lên. Thứ hai là cổ tức—do công ty chia lợi nhuận cho cổ đông. Trước hết, cổ phiếu còn có tính thanh khoản cao. Không cần chờ đợi vài tháng như bất động sản, bạn có thể ngay lập tức quy đổi thành tiền mặt khi cần thiết.

Đầu tư cổ phiếu không phù hợp với tất cả mọi người

Nếu giữ cổ phiếu của các doanh nghiệp tốt trong dài hạn? Lịch sử của chỉ số S&P 500 đã chứng minh điều đó. Từ năm 1957, trung bình mỗi năm lợi nhuận khoảng 10%. Đây là mức lợi nhuận đủ để vượt qua lạm phát.

Tuy nhiên, không phải nhà đầu tư nào cũng phù hợp với cổ phiếu. Bạn cần trung thực đánh giá về xu hướng đầu tư, tình hình tài chính cá nhân, và khả năng chịu đựng mất mát về tâm lý. Bởi vì, giá cổ phiếu có thể biến động mạnh ngoài dự đoán. Ví dụ, vào tháng 3 năm 2020, trong thời kỳ đại dịch COVID-19, chỉ số S&P 500 giảm gần 34% trong vòng một tháng. Bạn cần chuẩn bị tâm lý vững vàng để chịu đựng những biến động này.

Hiểu các phương thức giao dịch khác nhau

Cách bắt đầu đầu tư cổ phiếu bắt đầu từ việc chọn loại hình giao dịch.

Giao dịch trực tiếp từng mã cổ phiếu: Mua bán trực tiếp cổ phiếu của một doanh nghiệp cụ thể. Tiềm năng lợi nhuận lớn nhưng rủi ro cũng cao. Ví dụ, đầu tư vào Samsung Electronics, Hyundai, Naver theo từng mã riêng biệt.

ETF và quỹ đầu tư: Gói các cổ phiếu của nhiều công ty trong một sản phẩm. Giảm thiểu rủi ro nhờ phân tán danh mục.

Giao dịch theo phần trăm nhỏ (mua lẻ): Ngay cả cổ phiếu giá cao cũng có thể chia nhỏ để đầu tư. Phương pháp này rất phù hợp cho người mới.

Đầu tư định kỳ (khoản cố định hàng tháng): Tự động đầu tư một số tiền cố định mỗi tháng. Phù hợp để phát triển tài sản dài hạn và giảm áp lực tâm lý.

Sản phẩm đòn bẩy(CFD) hoặc các sản phẩm tương tự: Có thể kiếm lợi lớn với số vốn nhỏ, nhưng rủi ro cũng lớn, cần hiểu rõ trước khi tham gia.

Chọn công ty chứng khoán và thủ tục mở tài khoản

Tiêu chí chọn công ty chứng khoán

Xem xét tổng thể phí giao dịch, chất lượng dịch vụ, tính năng của ứng dụng di động. Thông thường, người dùng sẽ duy trì tài khoản lâu dài, vì vậy chọn lựa cẩn thận từ đầu rất quan trọng. Bạn có thể dùng dịch vụ so sánh phí của Hiệp hội Chứng khoán Việt Nam để dễ dàng so sánh các công ty.

Thực tế về phí giao dịch

Giao dịch qua nhân viên có thể mất phí khoảng 0.5%, khá cao. Hiện nay, phần lớn giao dịch đều qua hệ thống giao dịch trực tuyến(HTS) hoặc qua ứng dụng di động(MTS).

Thủ tục mở tài khoản

Bước 1: Tải ứng dụng mở tài khoản của công ty chứng khoán.

Bước 2: Quét CMND/CCCD, bằng lái xe, hộ chiếu( và xác thực danh tính qua điện thoại.

Bước 3: Điền chính xác thông tin cá nhân và nguồn thu nhập.

Bước 4: Ký xác nhận các giấy tờ như đơn đăng ký, chứng minh mục đích giao dịch, đồng ý điều khoản.

Bước 5: Sau khi hoàn tất, bạn sẽ nhận thông báo mở tài khoản thành công.

Chọn loại hình tài khoản

• Tài khoản ủy thác thông thường: Giao dịch cổ phiếu trong và ngoài nước, các sản phẩm tài chính đa dạng.
• Tài khoản ISA: Tài khoản có ưu đãi thuế, phù hợp đầu tư trung dài hạn, có thể giảm thuế.
• Tài khoản CMA: Gửi tiền lãi, quản lý dòng tiền ngắn hạn.

Lưu ý: Nếu đã mở tài khoản tiền gửi, sau 20 ngày làm việc có thể mở thêm tài khoản tại các tổ chức tài chính khác. Tuy nhiên, các công ty liên kết như KakaoBank, TOSS Bank sẽ không bị giới hạn này.

Hai phương pháp phân tích để ra quyết định đầu tư

Phân tích kỹ thuật vs phân tích cơ bản

Trước khi quyết định đầu tư, cần phân tích kỹ lưỡng.

Phân tích kỹ thuật: Dựa vào các biểu đồ giá quá khứ và khối lượng giao dịch để dự đoán xu hướng tương lai. Sử dụng các chỉ số như đường trung bình động, MACD để xác định thời điểm mua bán. Phương pháp phổ biến của các nhà giao dịch ngắn hạn.

Phân tích cơ bản: Phân tích sâu về báo cáo tài chính, kết quả kinh doanh, xu hướng ngành để định giá thực sự của cổ phiếu. Các chỉ số như PER)Tỷ lệ P/E(, PBR)Tỷ lệ P/B(, ROE)Lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu( giúp đánh giá giá trị kinh tế của doanh nghiệp. Đây là vũ khí cốt lõi của các nhà đầu tư giá trị như Warren Buffett.

Lựa chọn chiến lược theo thời gian đầu tư

Mức độ hấp dẫn và rủi ro của đầu tư ngắn hạn

Giao dịch trong ngày, còn gọi là day trading, là mua bán cổ phiếu trong vài ngày hoặc vài giờ để kiếm lợi nhanh. Thường dùng các chiến thuật như theo dõi tin tức thời gian thực, phân tích kỹ thuật, momentum trading. Tiềm năng lợi nhuận lớn nhưng rủi ro cao, phí giao dịch nhanh chóng tích tụ.

Sức mạnh của đầu tư dài hạn

Đầu tư vào các doanh nghiệp tốt trong hơn 5 năm. Hiệu ứng lãi kép hoạt động mạnh mẽ. Thời gian trôi qua, lợi nhuận tăng theo cấp số nhân. Nhiều quốc gia còn ưu đãi thuế cho đầu tư dài hạn.

Chiến lược quản lý rủi ro giảm thiểu thua lỗ

Nguyên tắc phân tán danh mục

Có câu nói nổi tiếng: “Đừng bỏ tất cả trứng vào một giỏ”. Đầu tư vào nhiều doanh nghiệp, nhiều ngành giúp giảm thiểu tác động của việc một mã giảm giá hoặc ngành suy thoái.

Các kỹ thuật quản lý rủi ro cụ thể

• Dừng lỗ (Stop-loss): Tự động bán khi giá giảm xuống mức nhất định để hạn chế thua lỗ.
• Tái cân đối danh mục định kỳ: Thường xuyên xem xét và điều chỉnh tỷ lệ các mã trong danh mục theo mục tiêu.
• Đầu tư phân kỳ (chia nhỏ): Không đầu tư toàn bộ số tiền một lần, chia đều theo thời gian. Ví dụ, bỏ 1 tỷ đồng, mỗi tháng đầu tư 200 triệu trong 5 tháng.
• Đầu tư dài hạn: Không bị dao động bởi biến động ngắn hạn, giữ vững các cổ phiếu của doanh nghiệp uy tín.

Mẹo thực chiến dành cho người mới bắt đầu

Bắt đầu với số tiền nhỏ

Không cần đầu tư số tiền lớn ngay từ đầu. Học hỏi và tích lũy kinh nghiệm qua các khoản nhỏ là cách khôn ngoan.

Tránh bị cuốn theo “bão” theme cổ phiếu

Những mã theo xu hướng, các tin đồn như “tăng trần” hàng ngày rất rủi ro. Phân tích khách quan, dựa trên lý luận để ra quyết định.

Liên tục học hỏi và theo dõi

Dành 30 phút mỗi ngày đọc tin tức kinh tế, hàng tuần xem báo cáo kết quả kinh doanh của các mã quan tâm, theo dõi các chỉ số kinh tế chính.

Viết nhật ký đầu tư

Ghi lại lý do đầu tư, kết quả mỗi lần giao dịch để phân tích khách quan, rút ra bài học và điều chỉnh chiến lược.

Kết luận: Kiên nhẫn là yếu tố then chốt

Nếu đã biết cách bắt đầu đầu tư cổ phiếu, giờ là lúc hành động. Đầu tư cổ phiếu không phải là cuộc đua ngắn hạn mà là cuộc thi marathon. Phân tích kỹ lưỡng, quản lý rủi ro chặt chẽ, giữ vững cảm xúc—ba yếu tố này là chìa khóa thành công. Người mới bắt đầu cần cẩn trọng hơn, kiên trì hơn. Khi kiên nhẫn đi qua thời gian, bạn sẽ trở thành nhà đầu tư thông thái, có thể đạt được mục tiêu tăng trưởng tài sản dài hạn.