Trong mười năm lăn lộn trong giới tiền mã hóa, sáu năm trước tôi đã đưa ra một quyết định điên rồ—nghỉ việc để giao dịch toàn thời gian. Từ nợ nần đến tự do tài chính, điều thực sự giúp tôi lật ngược tình thế là một đêm khuya, vài lời của một tiền bối đã hoàn toàn làm tôi tỉnh ngộ.

Anh ấy đã giúp tôi hiểu ra một điều: Nhà đầu tư nhỏ lẻ không phải sinh ra đã là "cỏ non" cho thị trường, mấu chốt là bạn có nhận ra được vị trí của mình trên thị trường hay không. Sau đêm đó, tôi đã tổng kết ra tám giai đoạn mà một trader phải trải qua, mỗi lần giao dịch đều đối chiếu và rút kinh nghiệm. Chính hệ thống nhận thức bản thân này đã giúp tôi kiếm lại toàn bộ số tiền đã từng thua lỗ.

Nếu bạn cũng chuẩn bị bước vào thị trường này, hy vọng trải nghiệm của tôi có thể mang lại chút cảm hứng cho bạn.

**Bài học đau đớn nhất trước tiên**: Khi bạn phân vân có nên bán ra hay không, hãy tự hỏi một câu—nếu phân tích của mình đúng thì tại sao giá lại đi ngược lại? Chỉ có một đáp án: bạn đã sai. Thị trường luôn đúng, chấp nhận điều này quan trọng hơn bất cứ điều gì.

**Luật bất biến về xu hướng**
Thị trường có quán tính, đây là bài học tôi phải trả giá bằng tiền thật. Một khi xu hướng rõ ràng được hình thành, những tín hiệu trông giống đảo chiều đa phần chỉ dẫn đến vùng tích lũy, rất ít khi xảy ra đảo chiều thực sự.

**Hai mô hình đảo chiều đặc biệt**
Đỉnh cao đảo chiều và cờ hiệu cuối chu kỳ—tôi rất ít khi dùng chúng để mở lệnh mới, chủ yếu dùng để quản lý lệnh đang giữ. Tại sao? Vì thời điểm vào lệnh quá khó xác định, chỉ cần sơ suất là bị kẹt lệnh ngay.

Nhưng nói đi cũng phải nói lại, học những mô hình này vẫn rất quan trọng. Chỉ khi hiểu sâu logic đằng sau các chuyển động giá, bạn mới có thể giữ được bình tĩnh trước những đợt biến động mạnh, không bị cảm xúc chi phối.

Thị trường sẽ thử thách ranh giới nhận thức của bạn bằng đủ mọi cách. Những người sống sót không phải do may mắn, mà vì họ biết kính sợ thị trường, biết khi nào nên nhún nhường.