Nếu Ngân hàng Trung ương Nhật Bản thực sự ra tay tăng lãi suất, thị trường crypto có thể sẽ run rẩy ba lần. Tại sao lại nói như vậy?

Trước tiên, hãy nói về "quái thú vô hình" — giao dịch carry trade đồng yên toàn cầu. Quy mô của nó lớn đến mức nào? Hơn 19 nghìn tỷ USD. Trong mấy chục năm qua, nó giống như một động mạch tài chính vô hình, không ngừng bơm máu cho các tài sản rủi ro cao trên toàn cầu. Chứng khoán Mỹ, thị trường mới nổi, tiền mã hóa, cái nào không được đẩy lên nhờ dòng "yên giá rẻ" này?

Luật chơi rất đơn giản: vay yên gần như miễn phí, đổi sang USD hoặc các loại tiền tệ khác, đầu tư vào nơi có lợi suất cao hơn. Các quỹ phòng hộ đã chơi chiêu này nhiều thập kỷ, nhắm mắt cũng kiếm được tiền.

Nhưng giờ cục diện đã thay đổi.

Một khi Ngân hàng Trung ương Nhật Bản bắt đầu tăng lãi suất liên tục, chuyện gì sẽ xảy ra? Ba vấn đề sẽ cùng lúc ập tới:

Thứ nhất, chi phí vay tăng vọt. Trước đây vay yên gần như miễn phí, giờ phải trả lãi rồi.
Thứ hai, tỷ giá yên tăng mạnh. Chỉ cần có kỳ vọng tăng lãi suất, đồng yên lập tức mạnh lên. Các tổ chức này không chỉ phải trả lại yên đắt hơn, mà còn phải chịu lỗ tỷ giá trong quá trình "bán tài sản để đổi lấy yên". Đòn kép.
Thứ ba, làn sóng bị ép đóng vị thế. Chi phí tăng, tỷ giá cũng đổi, những tài sản được khuấy động bằng đòn bẩy yên sẽ bị bán tháo. BTC, chứng khoán Mỹ, trái phiếu thị trường mới nổi — bất cứ thứ gì dính "nhiên liệu yên" đều có thể bị bán tháo không phân biệt.

Còn nhớ tháng 12/2022 không? Ngân hàng Trung ương Nhật Bản bất ngờ điều chỉnh chính sách kiểm soát đường cong lợi suất (YCC), thị trường toàn cầu lao dốc trong chớp mắt. Lần đó, thị trường hoàn toàn không phòng bị. Lần này tuy đã có dự đoán, nhưng thời điểm lại rơi vào ngày 19/12 — lúc thanh khoản cuối năm cạn kiệt nhất. Bất cứ động thái nào vượt ngoài kỳ vọng thị trường đều có thể gây ra hiệu ứng bán tháo hàng loạt.

Nhìn lại tình cảnh hiện tại của BTC, gần như là "đêm trước cơn bão hoàn hảo":

Về mặt vĩ mô, là thế trận "song sát". Nhật Bản siết chặt dòng tiền, còn Fed thì không chịu bơm tiền. Hai vòi tiền lớn nhất toàn cầu cùng lúc vặn về phía sau, thị trường lấy đâu ra tiền?

BTC với tư cách là "tài sản rủi ro tối thượng", cực kỳ nhạy cảm với biến động thanh khoản. Không giống cổ phiếu truyền thống có lợi nhuận làm trụ đỡ, giá BTC hoàn toàn phụ thuộc vào dòng tiền và tâm lý thị trường. Chỉ cần thanh khoản bị siết lại, nó thường là nạn nhân đầu tiên.

Dữ liệu on-chain cũng chứng minh nỗi lo này: ETF liên tục bị rút ròng, địa chỉ lớn giảm nắm giữ, funding rate phái sinh chuyển âm. "Tiền thông minh" đã bắt đầu rút lui.

Xét toàn cảnh hệ sinh thái crypto, sự suy yếu của ngành không chỉ là vấn đề của riêng Bitcoin. Ethereum, BNB, SOL, tất cả đều đang chịu cú sốc từ việc thanh khoản bị siết lại. Người mới lên cũng khó cứu vãn tình hình, vì vấn đề không nằm ở một dự án nào mà từ chính môi trường vĩ mô.

Vì thế, cuộc họp của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản ngày 19/12 thực sự rất đáng chú ý. Nếu họ thực sự tăng lãi suất, không chỉ là dấu chấm hết cho carry trade đồng yên, mà còn có thể là ngòi nổ cho một đợt điều chỉnh mạnh của các tài sản rủi ro toàn cầu — đặc biệt là tiền mã hóa.