Ngân hàng Trung ương Nhật Bản tại cuộc họp chính sách tiền tệ ngày 18-19/12 đã nâng lãi suất cơ bản từ 0,5% lên 0,75%. Đây không chỉ đơn giản là điều chỉnh 25 điểm cơ bản—họ đồng thời thông báo sẽ tiếp tục tăng lãi suất mỗi sáu tháng một lần, với các mốc dự kiến vào tháng 6/2026, tháng 1/2027 và tháng 7/2027. Điều này có ý nghĩa gì? Chu kỳ thắt chặt thanh khoản dài hạn đã chính thức bắt đầu.

Điểm yếu của thị trường crypto ở đâu? Nói trắng ra là cực kỳ nhạy cảm với thanh khoản. Còn nhớ năm 2022, khi Fed tăng lãi suất mạnh tay, Bitcoin đã rơi từ 60.000 USD xuống còn 16.000 USD chứ? Đó là hậu quả của việc thanh khoản USD bị rút cạn. Giờ đây, động thái của Nhật Bản còn mạnh tay hơn—trong mười năm qua, giao dịch chênh lệch lãi suất toàn cầu (vay đồng yên lãi suất thấp để đầu tư vào tài sản rủi ro cao) đã nuôi béo chứng khoán Mỹ và thị trường crypto, việc tăng lãi suất đồng yên sẽ buộc dòng tiền nóng này phải quay trở lại Nhật Bản. Khi vốn bị rút, ai sẽ là người bắt đáy lực bán tháo?

Dữ liệu on-chain càng đáng cảnh giác hơn. Hiện tại tỷ lệ đòn bẩy trên các sàn giao dịch vẫn ở mức cao, nhiều vị thế long vẫn đang cố gồng lỗ. Nhưng một khi cú sốc thanh khoản vĩ mô truyền đến, các vị thế đòn bẩy cao sẽ là những mục tiêu bị thanh lý đầu tiên. Nguy hiểm hơn nữa, đồng yên tăng giá sẽ trực tiếp làm nổ các vị thế giao dịch chênh lệch lãi suất vay yên để mua crypto, chuỗi thanh lý có thể diễn ra nhanh hơn tưởng tượng.

Xét theo quy luật lịch sử, khi ngân hàng trung ương chuyển sang lập trường diều hâu, thị trường thường sẽ định giá trước. Trong chu kỳ tăng lãi suất của Fed năm 2022, tài sản crypto đã bắt đầu sụt giảm mạnh ngay trước khi chính thức tăng lãi suất. Lần này, kế hoạch tăng lãi suất dài hạn của Nhật càng rõ ràng, kỳ vọng thị trường sẽ phản ứng sớm hơn. Việc giá coin yếu hiện tại có thể chỉ là món khai vị.

Chiến lược ứng phó? Giảm đòn bẩy là ưu tiên số một, các vị thế rủi ro cao nên cắt thì cắt. Thắt chặt thanh khoản vĩ mô không phải là tin xấu ngắn hạn để rồi mọi chuyện sẽ qua—đây là bước ngoặt của cả chu kỳ. Biến động tăng giảm trong crypto chưa bao giờ là riêng lẻ, khi Ngân hàng Trung ương Nhật Bản vận hành “máy bơm hút máu” hết công suất, tất cả tài sản rủi ro cao đều phải được định giá lại. Đừng dùng tâm lý cầu may để chống lại xu hướng, tài khoản của bạn có sống sót qua chu kỳ này hay không, phải quyết định ngay từ bây giờ.