Hướng tới quy mô mới: Nâng cấp Fusaka của Ethereum

Biên dịch: Whitepaper Blockchain

Điểm chính:

• Fusaka mở rộng khả năng mở rộng của Ethereum thông qua dung lượng Blob cao hơn và hệ thống khả dụng dữ liệu PeerDAS mạnh mẽ hơn.
• Thông lượng L1 tăng đáng kể nhờ giới hạn Gas 60M cao hơn và tối ưu hóa tầng thực thi.
• Cơ chế phí được cải tiến và nâng cấp trải nghiệm người dùng (UX) đặt nền móng cho hệ sinh thái L1-L2 thống nhất và tiết kiệm chi phí hơn.

Tổng quan về Fusaka

Ethereum dự kiến sẽ tiến hành nâng cấp tiếp theo, có tên mã “Fusaka” vào 21:49 UTC ngày 3 tháng 12 năm 2025 (slot 13,164,544). Fusaka kết hợp nâng cấp tầng thực thi Osaka và tầng đồng thuận Fulu, tiếp nối kiến trúc các đợt hard fork trước đây.

Sau đợt Pectra vào tháng 5 sắp tới, Fusaka đánh dấu một bước quan trọng trên lộ trình mở rộng của Ethereum, khi tăng cường hiệu suất Layer-1, mở rộng dung lượng Blob, nâng cao hiệu quả chi phí cho Rollup và mang lại cải tiến UX. Ngoài ra, còn giới thiệu đợt hard fork dành riêng cho tham số Blob (BPO), cho phép tăng an toàn dung lượng Blob theo nhu cầu Rollup. Đầu năm nay, Ethereum Foundation đã công bố chiến lược “Protocol” với ba mục tiêu dài hạn: mở rộng L1, mở rộng Blobs và nâng cấp UX. Fusaka là bản nâng cấp đầu tiên hoàn toàn phù hợp với tầm nhìn này, đánh dấu bước ngoặt cho cách Ethereum mở rộng và cải thiện khả năng tiếp cận trong tương lai.

Mở rộng Blob

Đợt nâng cấp Decun năm ngoái đã giới thiệu “Blob” hiệu quả – một cách tiết kiệm để Rollup lưu trữ dữ liệu giao dịch trên mạng chính Ethereum. Kể từ đó, Blob đã được áp dụng rộng rãi bởi các Rollup như Base, Arbitrum và Lighter. Điều này dẫn đến việc sử dụng Blob gần tới ngưỡng tối đa (gần chạm mục tiêu 6 Blob mỗi block hiện tại), gây rủi ro bùng nổ nhu cầu Rollup theo cấp số nhân. Nhu cầu khả dụng dữ liệu (DA) cao hơn đã biến không gian Blob thành nút thắt quan trọng trên lộ trình mở rộng Ethereum, và Fusaka trực tiếp giải quyết các giới hạn này.

PeerDAS: Lấy mẫu khả dụng dữ liệu ngang hàng

PeerDAS (EIP-7594) hay lấy mẫu khả dụng dữ liệu ngang hàng là nâng cấp quan trọng nhất trong Fusaka, trực tiếp phục vụ mục tiêu mở rộng L1 và Blob. PeerDAS giới thiệu phương thức hiệu quả hơn để các node Ethereum kiểm tra tính khả dụng của dữ liệu Blob. Thay vì buộc node đầy đủ phải tải toàn bộ Blob, giờ đây có thể lấy mẫu các đoạn nhỏ của dữ liệu để xác thực tính khả dụng, đảm bảo mức độ an toàn tương đương mà không làm tăng tải cho các node relay L1.

Tác động dự kiến:

• Node chỉ lưu khoảng 1/8 dữ liệu mỗi Blob, cho phép tăng thông lượng Blob mà không tăng yêu cầu phần cứng.
• Ethereum có thể tăng dung lượng Blob một cách an toàn, thúc đẩy năng lực Rollup.
• Chi phí khả dụng dữ liệu nội bộ dẫn đến giao dịch L2 rẻ hơn và xuất bản batch ổn định hơn.
• Đặt nền tảng cho Danksharding hoàn chỉnh và năng lực tổng thể giao dịch cao hơn cho toàn hệ sinh thái. Ví dụ, Base cho biết, sau Fusaka, cải tiến mở rộng L2 có thể “tăng gấp đôi throughput chain trong vòng 2 tháng”.

Hard fork Blob Parameter Only (BPO)

Với PeerDAS giảm băng thông và lưu trữ node cần thiết để xác thực dữ liệu Blob, Ethereum giờ đây có thể tăng dung lượng Blob an toàn hơn. Fusaka giới thiệu hard fork Blob Parameter Only (BPO), với mục tiêu tăng dần số lượng Blob mỗi block theo thời gian. Điều này cho phép Ethereum điều chỉnh tham số Blob mà không cần hard fork hoàn chỉnh, mang lại công cụ mở rộng linh hoạt và nhạy bén hơn.

Các đợt BPO sắp tới:

• Đầu 2026: tăng từ 6 lên 12 (slot 14,000,000)
• Cuối 2026: tăng từ 12 lên 25 (slot 15,500,000)
• Đầu 2027: tăng từ 25 lên 50 (slot 16,300,000)

Tác động dự kiến:

• Tăng băng thông DA: Nâng năng lực Rollup từ 6 Blob lên tận 128 Blob mỗi block, giảm phí giao dịch L2.
• Mở rộng linh hoạt: Tham số Blob có thể điều chỉnh động theo nhu cầu.
• Lộ trình phát triển dần: Phù hợp với roadmap giúp thực hiện Rollup rẻ hơn và khả dụng dữ liệu mở rộng hiệu quả cho Ethereum.

Điều chỉnh phí cơ bản Blob

Khi dung lượng Blob mở rộng, thị trường phí Blob của Ethereum sẽ đóng vai trò lớn hơn trong việc đáp ứng nhu cầu Rollup. Hiện nay, mức tiêu thụ Blob của các Rollup gần như bằng 0. Giá Blob thường ở giá thấp nhất là 1 wei, nhu cầu ít nhạy cảm với giá, và phí không luôn điều chỉnh mượt mà theo sử dụng thực tế. Điều này khiến cơ chế phí rơi vào vùng “không co giãn”, hạn chế khả năng phản hồi với biến động sử dụng.

Fusaka giới thiệu ngưỡng tối thiểu phí cơ bản Blob, bằng cách liên kết một phần phí cơ bản Blob với phí cơ bản L1. Điều này ngăn Blob giảm giá về 0, giữ cho cơ chế điều chỉnh phí hoạt động khi mở rộng không gian Blob.

• Giá Blob ổn định hơn: Ngăn thị trường phí rơi về mức tối thiểu.
• Kinh tế Rollup dễ dự đoán: Đảm bảo Rollup trả chi phí chuẩn hợp lý cho khả dụng dữ liệu, không xảy ra phí tăng đột biến hoặc bất ổn.
• Ảnh hưởng tối thiểu đến chi phí người dùng: Dù có ngưỡng mới, chi phí dữ liệu L2 vẫn chỉ vài cent, trải nghiệm người dùng hầu như không bị ảnh hưởng.
• Kinh tế dài hạn bền vững: Tăng khả năng xử lý dữ liệu Blob cho node, phí Blob đóng góp vào giá trị ETH hôm nay, và có thể tăng dần khi mở rộng dung lượng theo thời gian.

Mở rộng L1

Fusaka cũng đặc biệt chú trọng mở rộng L1. Thông qua EIP-7935, Fusaka tăng năng lực thực thi Layer-1 của Ethereum lên giới hạn Gas mặc định 60M. Điều này trực tiếp tăng số lượng giao dịch mỗi block, giúp tăng thông lượng, giảm tắc nghẽn và phí Gas rẻ hơn.

Tác động dự kiến:

• Thông lượng cao hơn: Nhiều phép tính hơn mỗi block, tăng tổng năng suất L1.
• Hỗ trợ ứng dụng phức tạp: Giới hạn Gas lớn hơn cho phép thực thi hợp đồng phức tạp.
• Giảm tắc nghẽn trong giờ cao điểm: Không gian bổ sung giảm nguy cơ tắc nghẽn khi nhu cầu tăng.
• Duy trì phí thấp: Công suất bổ sung hỗ trợ môi trường phí thấp hiện tại (<0.4 gwei).

Ngoài việc tăng giới hạn Gas, Fusaka còn giới thiệu nhiều cải tiến để việc thực thi L1 rõ ràng hơn và chuẩn bị cho mở rộng mạng lưới trong tương lai. Giới hạn Gas cho mỗi giao dịch mới ngăn không cho giao dịch đơn lẻ chiếm trọn một block, đồng thời đặt nền tảng cho cơ chế thực thi Wood. Cập nhật đối với ModExp precompile điều chỉnh lại chi phí Gas, thiết lập giới hạn rõ ràng cho thao tác, giữ cho việc sử dụng tài nguyên có thể dự đoán khi throughput tăng. Lớp mạng cũng được đơn giản hóa bằng việc loại bỏ các trường tiền hợp nhất lỗi thời, giúp node Ethereum đồng bộ nhanh hơn, dễ dàng hơn.

Nâng cao trải nghiệm người dùng

Fusaka còn bổ sung nâng cấp cải thiện khả dụng cho người dùng và nhà phát triển. EIP -7951 thêm hỗ trợ gốc cho secp256r1 elliptic curve – chuẩn ký số mà Apple Secure Enclave, Android Keystore và phần lớn phần cứng tiêu dùng sử dụng. Điều này cho phép ví và ứng dụng tích hợp trực tiếp các quy trình xác thực phổ biến (Face ID, Touch ID, WebAuthn) vào Ethereum, giảm rào cản nhập cuộc và tăng cường bảo mật cho người dùng cá nhân, tổ chức.

Các nâng cấp này góp phần hiện đại hóa giao diện nhà phát triển và người dùng Ethereum, giúp xây dựng ứng dụng bảo mật, thân thiện hơn với người dùng đại chúng dễ dàng hơn.

Kết luận

Khi Fusaka kích hoạt, tác động trực tiếp sẽ thể hiện ở chi phí Rollup giảm trước mắt, thông lượng Blob cao hơn và năng lực thực thi L1 mở rộng đáng kể. Đồng thời, không gian Blob lớn hơn, phí thấp hơn và các cải tiến L1 liên tục kết hợp sẽ định hình lại kinh tế thanh toán L2, ảnh hưởng đến động lực liên quan, và hệ sinh thái Ethereum rộng lớn hơn sẽ cảm nhận tác động tích cực từ bên trong.

Dù tác động giá trị lâu dài phụ thuộc vào nhu cầu và mức độ chấp nhận, Fusaka đã đặt nền móng rõ ràng hơn, mở rộng hơn cho giai đoạn tiếp theo của Ethereum, nơi chức năng L1 và L2 sẽ phối hợp liền mạch hơn, giúp mạng lưới sẵn sàng hỗ trợ khối lượng người dùng, tài sản và hoạt động onchain lớn hơn.

Liên kết bài viết: https://www.hellobtc.com/kp/du/12/6151.html

Nguồn: