CeFi VS DeFi: Cuộc chiến kiểm soát đang định hình tương lai tài chính của chúng ta

Thế giới tiền điện tử bị chia thành hai lực lượng đối lập, và tôi đã thấy tận mắt cách mà sự chia rẽ này đang định hình lại mọi thứ mà chúng tôi nghĩ rằng mình biết về tiền bạc. CeFi (Tài chính tập trung) cơ bản là những người cũ mặc áo mới - vẫn là vấn đề kiểm soát, chỉ là với một chút tiền điện tử. Trong khi đó, DeFi (Tài chính phi tập trung) đại diện cho lựa chọn nổi loạn mà công nghệ blockchain đã mang lại cho chúng ta.

Là một người đã từng bị tổn thương bởi các người bảo vệ tài chính truyền thống, tôi tự nhiên hoài nghi về bất cứ điều gì tương tự như các cấu trúc đó. Nhưng hãy để tôi phân tích điều này từ góc nhìn của tôi.

CeFi: Những Kẻ Kiểm Soát Kỹ Thuật Số

CeFi có thể trông giống như người anh em ngầu của TradFi, nhưng đừng bị lừa - chúng được làm từ cùng một chất liệu. Những nền tảng này hoạt động như những người giữ cửa của thế giới tiền điện tử, quyết định ai được vào và họ có thể làm gì.

Tôi đã sử dụng một số sàn giao dịch tập trung lớn, và trong khi chúng làm cho tiền điện tử dễ tiếp cận hơn, chúng yêu cầu một mức độ thông tin cá nhân gây sốc. Chúng muốn ID của bạn, khuôn mặt của bạn, địa chỉ của bạn - gần như mọi thứ ngoại trừ mẫu DNA! Và để làm gì? Để chúng có thể "bảo vệ" bạn trong khi giữ tài sản của bạn làm con tin.

Khía cạnh gây bực bội nhất? Những sàn giao dịch này giữ khóa riêng của bạn. Điều đó có nghĩa là tiền điện tử của bạn thực sự không phải là của bạn - mà là của họ. Họ có thể đóng băng việc rút tiền bất cứ lúc nào họ muốn, và bạn không thể làm gì về điều đó. Chúng ta đã thấy kịch bản ác mộng này diễn ra nhiều lần với các sàn giao dịch lớn đột ngột khóa người dùng khỏi các quỹ của họ.

DeFi: Tài chính phi tập trung với một đường cong học tập

DeFi vứt bỏ quy tắc và nói, "Bạn đang nắm quyền bây giờ." Không có trung gian, không cần sự cho phép - chỉ bạn, ví của bạn và các hợp đồng thông minh đang hoạt động.

Khi tôi lần đầu tiên dấn thân vào các giao thức DeFi, sức mạnh thật say mê. Không có biểu mẫu KYC, không cần chờ phê duyệt, không cần giải thích tại sao tôi muốn chuyển tiền của CHÍNH MÌNH. Chỉ riêng khía cạnh quyền riêng tư đã đáng giá bằng trọng lượng của nó trong Bitcoin - ví của tôi không gắn liền với danh tính của tôi, và tôi hoàn toàn kiểm soát khóa của mình.

Nhưng tôi sẽ không làm ngọt nó - sự tự do của DeFi đi kèm với trách nhiệm nghiêm trọng. Các cuộc tấn công hợp đồng thông minh đã rút hàng triệu từ các giao thức. Tôi đã chứng kiến trong kinh hoàng khi các hacker tìm thấy những lỗ hổng trong mã mà các nhà phát triển đã bỏ lỡ. Và mức độ học hỏi? Dốc đứng không đủ để miêu tả. Những nỗ lực đầu tiên của tôi trong việc canh tác lợi suất gần như đã khiến tôi phải chịu đựng cơn đau tim khi tôi cố gắng điều hướng phí gas và tổn thất tạm thời.

Những sự đánh đổi không thể tránh khỏi

CeFi cho bạn bánh xe tập đi nhưng lấy đi quyền tự chủ của bạn. Hệ thống ngoài chuỗi của họ che giấu những gì họ thực sự đang làm với tài sản của bạn. Nhớ những "đợt rút tiền tạm dừng" trong thời gian thị trường biến động chứ? Đó là sàn giao dịch tập trung của bạn quyết định khi nào bạn có thể truy cập tiền của chính mình.

DeFi cho bạn quyền kiểm soát hoàn toàn nhưng mong bạn hiểu được những rủi ro. Khi một giao thức bị hack, không có đường dây dịch vụ khách hàng nào để gọi. Giao dịch của bạn thất bại? Phí gas đó sẽ biến mất mãi mãi.

Các vấn đề về khả năng mở rộng trong DeFi cũng thật đáng tức giận. Hãy thử thực hiện một giao dịch hoán đổi đơn giản trong thời gian mạng bị tắc nghẽn, và bạn có thể phải trả nhiều hơn cho phí gas so với số tiền giao dịch thực tế của bạn. Tôi đã từ bỏ trong cơn thịnh nộ nhiều hơn một lần sau khi thấy một khoản phí $200 để di chuyển $50 giá trị của các token.

Cái Gì Thực Sự Tốt Hơn?

Đây là ý kiến không phổ biến của tôi: cả hai đều tệ, chỉ theo những cách khác nhau. Các nền tảng CeFi giả vờ bảo vệ bạn trong khi phục vụ lợi ích của chính họ. Các giao thức DeFi mang lại tự do nhưng có những cạm bẫy có thể xóa sạch danh mục đầu tư của bạn trong vài giây.

Câu hỏi không phải là cái nào tốt hơn - mà là sự thỏa hiệp nào bạn có thể chấp nhận. Muốn sự tiện lợi và giao diện quen thuộc? Chấp nhận sự giám sát và kiểm soát của CeFi. Đánh giá cao chủ quyền và quyền riêng tư? Dũng cảm đối mặt với những thách thức kỹ thuật và rủi ro bảo mật của DeFi.

Tôi đã phân chia tài sản của mình giữa cả hai thế giới, nhưng tôi ngủ ngon hơn khi biết rằng các tài sản cốt lõi của tôi đang được tự bảo quản. Bởi vì cuối cùng, tự do tài chính không chỉ là về việc kiếm tiền - mà là về việc kiểm soát những gì đã thuộc về bạn.