Vụ trộm tài sản mã hóa tiết lộ sự khác biệt trong định tính pháp lý

Gần đây, một vụ trộm liên quan đến triệu mã hóa tài sản đã gây ra sự chú ý rộng rãi. Vụ án này không chỉ phơi bày những rủi ro an ninh trong lĩnh vực mã hóa, mà còn làm nổi bật thách thức mà hệ thống tư pháp hiện tại phải đối mặt khi xử lý các tội phạm liên quan đến mã hóa tài sản.

Sự kiện bắt đầu vào tháng 5 năm 2023, một cư dân ở Thượng Hải có tên là Âu nào đó phát hiện tài sản mã hóa trị giá hàng triệu của mình được lưu trữ trong một ví đột ngột biến mất. Sau khi điều tra, Âu nào đó phát hiện trong ví của mình có một chương trình cửa hậu có khả năng tự động lấy khóa riêng. Dưới sự hỗ trợ của phân tích kỹ thuật và nền tảng, Âu nào đó đã thành công trong việc cung cấp thông tin liên quan đến nghi phạm cho cơ quan công an.

Cuộc điều tra tiếp theo đã tiết lộ rằng ba nghi phạm liên quan, Liu某, Zhang某1 và Dong某2, đều là kỹ sư phát triển frontend của nền tảng ví. Họ đã lợi dụng chức vụ của mình để cài đặt backdoor vào chương trình ví, bất hợp pháp lấy được một lượng lớn dữ liệu khóa riêng và cụm từ ghi nhớ của người dùng. Tuy nhiên, người thực sự đã chuyển đi tài sản của Ou某 lại là một người khác.

Tiến hành điều tra sâu hơn, phát hiện một nhân viên cũ khác tên là Zhang 2 đã cài đặt một chương trình cửa hậu tương tự trong mã của ứng dụng khách từ năm 2021. Chính Zhang 2 đã sử dụng dữ liệu thu được trái phép vào tháng 4 năm 2023 để chuyển tài sản mã hóa của Ou vào ví của mình.

Cuối cùng, Tòa án Nhân dân quận Xuhui, Thượng Hải đã tuyên án bốn bị cáo ba năm tù giam vì tội thu thập dữ liệu hệ thống thông tin máy tính trái phép và bị phạt tiền. Tuy nhiên, bản án này đã gây ra cuộc thảo luận trong giới pháp lý.

Trong những năm gần đây, các cơ quan tư pháp của nước ta có sự khác biệt trong việc xác định bản chất của mã hóa tài sản. Một số quan điểm cho rằng mã hóa tài sản không thuộc loại "tài sản" theo nghĩa truyền thống, mà nên được coi là một loại dữ liệu. Quan điểm khác cho rằng, mặc dù mã hóa tài sản là hình thức dữ liệu, nhưng có những thuộc tính và giá trị cốt lõi của tài sản, nên phải được đưa vào phạm vi bảo vệ của tội phạm tài sản.

Cần lưu ý rằng ngày càng nhiều án lệ bắt đầu công nhận thuộc tính tài sản của mã hóa. Ví dụ, một vụ án lừa đảo được đưa vào cơ sở dữ liệu án lệ của Tòa án Nhân dân đã chỉ rõ rằng tiền ảo có thuộc tính tài sản về mặt hình sự và có thể trở thành đối tượng của tội phạm tài sản.

Trong trường hợp này, việc tuyên án bị cáo về tội lấy trộm dữ liệu hệ thống thông tin máy tính có thể không phản ánh đầy đủ bản chất hành vi phạm tội của họ. Xét đến đặc điểm hành vi của bị cáo khi lợi dụng chức vụ để chiếm đoạt tài sản của người dùng, có quan điểm cho rằng việc tuyên án về tội tham ô có thể phù hợp hơn. Tội tham ô không chỉ bao gồm tài sản thuộc về đơn vị mà còn bao gồm tài sản của người khác được đơn vị quản lý.

Vụ việc này phản ánh sự phức tạp trong việc áp dụng pháp luật đối với lĩnh vực tài sản mã hóa. Với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ chuỗi khối và thị trường mã hóa, hệ thống pháp luật cần phải cập nhật kịp thời để cung cấp hướng dẫn rõ ràng và thống nhất cho thực tiễn tư pháp. Trong tương lai, cách xác định chính xác thuộc tính pháp lý của tài sản mã hóa sẽ là một chủ đề quan trọng mà các cơ quan lập pháp và tư pháp phải đối mặt.