Những thông tin mới mẻ nào mà Andre Cronje (AC) mang lại cho sự phát triển của Web3 khi anh trở lại với DeFi?
Trong thế giới tài chính phi tập trung (DeFi) nhanh chóng và không chắc chắn, tên tuổi của Andre Cronje mang ý nghĩa quan trọng. Được biết đến là người đứng sau các dự án như YFI, Solidly và Fantom, AC hiện đang đẩy ranh giới một lần nữa với vai trò CTO của Sonic. Những đóng góp của ông đã để lại dấu ấn không thể xóa nhòa trên biên giới của tài chính tiền điện tử.
Trong tập này của The DCo Podcast, AC mở lòng chia sẻ quan điểm của mình về các chướng ngại vật đối với DeFi, những thách thức trong hệ sinh thái Ethereum, và những sự thật tàn nhẫn mà những người xây dựng phải đối mặt trong một thế giới nơi lý tưởng và động cơ lợi nhuận va chạm.
Từ việc điều hướng qua các cuộc chiến với các quy định địa phương đến việc đạt được sự cân bằng tinh tế giữa phân quyền và trải nghiệm người dùng, những hiểu biết của ông phục vụ cả như một câu chuyện cảnh báo cho những người xây dựng ngành công nghiệp và nguồn cảm hứng cho những ai vẫn mơ về một tương lai tài chính phi tập trung.
Dưới đây là cuộc phỏng vấn đầy đủ:
Podcast DCo: Chào mừng bạn đến với chương trình, Andre. Bạn nổi tiếng với việc sáng lập Yearn Finance, Solidly, và Fantom, và hiện tại bạn là CTO của Sonic. Những năm gần đây đã là một chuyến đi hoang dã đối với tiền điện tử. Bạn có thể chia sẻ với chúng tôi những gì đã xảy ra trong ba năm qua đối với bạn—đặc biệt là những thách thức mà bạn đã đối mặt và cách bạn đã xử lí chúng được không? Tôi tưởng tượng rằng bạn hiện tại đang tập trung nhiều hơn vào việc lập trình hơn là xử lí các vấn đề với pháp lý.
Andre Cronje: Cảm ơn đã mời tôi. Thực sự, tôi ước gì mình có thể nói rằng tôi tập trung hoàn toàn vào việc lập trình, nhưng các vấn đề về quy định và pháp lý vẫn chiếm một phần đáng kể thời gian của tôi. 4 năm qua đã là một quá trình học tập dốc và nhanh chóng. Tôi phải đối mặt với các sự kiện như lỗ hổng Eminence, đó là một bài học quan trọng về việc xây dựng công khai. Sau đó, với dự án Solidly, tôi nhận ra cảnh quan về tiền điện tử đang thay đổi - mọi người đang ít quan tâm hơn đến sự phân quyền thực sự hoặc tính không thể sửa đổi.
Thêm vào đó, mặc dù tôi chỉ là một người phát triển địa phương tại Nam Phi, người không gọi vốn hoặc bán token, nhưng tôi cuối cùng đã phải đối mặt với SEC. Họ đã gửi cho tôi rất nhiều lá thư và yêu cầu - đó là một công việc mệt mỏi. Tôi học được rất nhiều và trưởng thành hơn từ kinh nghiệm đó, nhưng đó chắc chắn là một thách thức. Bạn có muốn tìm hiểu vấn đề cụ thể nào không, hay chúng ta nên giữ nó ở mức rộng lớn?
Podcast DCo: Tôi thực sự rất tò mò để nghe thêm về cách bạn xử lý tất cả những lá thư từ SEC đó. Bạn có được sự trợ giúp pháp lý không? Làm thế nào để bạn điều hướng quá trình đó, đặc biệt là khi nghe có vẻ rất áp đảo ở đầu?
Andre Cronje: Ban đầu, tôi khá ngây thơ. Những lá thư đầu tiên dường như đơn giản - chỉ là yêu cầu thông tin, nhưng có sự đe dọa tiềm ẩn rằng mọi thứ có thể trở nên nghiêm trọng nếu tôi không hợp tác. Họ đặt câu hỏi như: “Bạn đã bán token cho ai?” Câu trả lời là rõ ràng: Tôi không bán cho ai cả. Hoặc, “Làm thế nào bạn kiếm tiền từ giao thức?” Một lần nữa, đơn giản: Tôi không có.
Tôi nghĩ rằng đó sẽ là điểm kết thúc của nó. Nhưng bức thư thứ hai chi tiết hơn, và đến bức thư thứ năm hoặc thứ sáu, trở nên rõ ràng rằng họ hiểu về DeFi, token, và cách các hệ thống này hoạt động. Cảm giác như họ đang cố gắng bắt tôi mắc lỗi, chứ không phải thực sự tìm kiếm thông tin.
Trong thư thứ ba, tôi nhận ra rằng tôi cần sự trợ giúp. Tôi chưa huy động được bất kỳ quỹ nào, vì vậy tôi phải dựa vào mạng lưới của mình. Tôi liên lạc với Gabriel từ Lex Node, một luật sư tiền điện tử nổi tiếng đã làm việc với nhiều DAO. Anh ấy tuyệt vời và rất hỗ trợ. Thông qua anh ấy, tôi liên lạc với Steven Palley, một người có kinh nghiệm lâu năm trong lĩnh vực và thực sự hiểu rõ vấn đề.
Gabe đã xử lý hầu hết công việc ban đầu, và Steven sau này đã tham gia một cách nghiêm túc. Họ rất quan trọng, vì nó không chỉ là về thông tin bạn cung cấp - mà còn là cách bạn diễn đạt nó. Bạn phải sử dụng ngôn ngữ pháp lý cụ thể để bảo vệ bản thân.
Trong quá trình điều tra, tập trung dần dần đã thay đổi. Ban đầu, họ quan tâm đến các token - liệu tôi đã bán chúng hay không, và cho ai. Khi họ không tìm thấy điểm yếu ở đó, họ chuyển sang cách tôi có thể kiếm được từ giao thức. Khi đó cũng không thành công, họ lập luận rằng ngân quỹ chính mình đều là một loại chứng khoán, dựa trên thử nghiệm Howey, và nói rằng người dùng đang đóng góp tiền cho một bên thứ ba với kỳ vọng có lợi nhuận. Điều đó làm tôi rất bực bội, vì họ thường xuyên yêu cầu tôi chứng minh một điều tiêêuj cực âm - giống như chứng minh ông già Noel không tồn tại. Bạn không thể một cách rõ ràng chứng minh điều đó.
Các lá thư dừng lại vì cuộc bầu cử sắp tới. Khoảng sáu đến tám tháng trước cuộc bầu cử, tôi nhận được lá thư cuối cùng. Một tháng trước, tôi nhận được một lá thư cuối cùng nói rằng họ không tiến hành bất kỳ hành động thi hành nào nữa, điều đó là một sự giảm nhẹ lớn. Nhưng thời gian và năng lượng mà nó tốn kém là điên rồ.
Một thời gian dài, tôi không làm gì khác ngoài việc thu thập dữ liệu cho họ trong ba tuần liền - đôi khi là thông tin mà tôi thậm chí còn không có, như nhật ký từ các người giữ tài sản bên thứ ba mà tôi chưa bao giờ sử dụng. Mức độ mệt mỏi đó gần như làm cho việc làm bất cứ điều gì khác trở nên gần như không thể.
Podcast DCo: Nghe có vẻ vô cùng gay gắt. Bạn đã từng đề cập đến sự phi tập trung và gợi ý rằng mọi người không còn ưu tiên nó nữa. Bạn có nghĩ rằng có một mâu thuẫn bẩm sinh giữa việc điều hành một dự án tiền điện tử như một doanh nghiệp bền vững và giữ cho nó phi tập trung không? Đó có phải là lý do tại sao chúng ta đang thấy ít sự nhấn mạnh hơn về việc phi tập trung vào những ngày này không?
Andre Cronje: Điều đó hoàn toàn phụ thuộc vào các bên tham gia thị trường. Khi tôi ra mắt Yearn, tính phân quyền, tự giữ tài sản và tính không thể thay đổi đã trở nên quan trọng đáng kể. Thị trường lúc đó đầy những người theo chủ nghĩa kỹ thuật - những người thuần chủ nghĩa thực sự quan trọng. Câu nói cũ, “Tôi đam mê công nghệ,” hoàn toàn chân thành vào thời điểm đó.
Nhưng cơ sở người tham gia đã thay đổi. Đào yield, bùng nổ NFT, và bây giờ là các đồng tiền meme đã giảm thiểu rào cản vào cửa. Bạn không cần phải hiểu về công nghệ nữa—chỉ cần cài đặt một ví, chạm vài nút, hoặc đăng nhập vào ứng dụng bằng vân tay của bạn. Tôi nghĩ 90% thị trường ngày nay không chia sẻ các lý tưởng kỹ thuật ban đầu. Họ đến đây vì việc đánh giá token hoặc yield—không phải triết lý.
Điều đó tạo ra sự không khớp. Nếu bạn đang xây dựng nguyên tắc DeFi cơ bản - những điều mà người khác sẽ xây dựng lên - chúng phải là bất biến. Bạn không thể để ai đó xây dựng một doanh nghiệp trên nguyên tắc của bạn và sau đó bạn thay đổi nó, làm hỏng hệ thống của họ. Ví dụ, 90% DeFi vẫn phụ thuộc vào Uniswap V2 vì nó dự đoán được và không thể thay đổi. Nếu Uniswap đã làm cho V2 có thể nâng cấp thông qua proxy và thay đổi logic LP qua đêm, DeFi đã sụp đổ.
Andre Cronje: Những ngày này, các dự án đã trở nên phân cách hơn. Mọi người đều đang xây dựng sàn giao dịch tự động (AMM) hoặc thị trường cho vay của riêng mình thay vì sử dụng nguyên tắc của bên thứ ba, vì những hệ thống của bên thứ ba thường có thể nâng cấp. Nếu bạn xây dựng một sản phẩm không thể thay đổi phụ thuộc vào một hệ thống có thể nâng cấp, sản phẩm của bạn có thể bị hỏng khi họ thực hiện một bản cập nhật. Do đó, tính kết hợp và sự phụ thuộc vào bên thứ ba đã lùi vào hậu cảnh.
Thị trường đã chuyển từ việc xây dựng nguyên tắc bất biến, có thể kết hợp thành các công ty tập trung vào doanh thu hoặc giá trị token. Đó là hiệu ứng tuyết: càng nhiều dự án ưu tiên doanh thu, càng ít lựa chọn cơ sở hạ tầng không thể thay đổi còn lại để xây dựng, điều này lại đẩy nhiều dự án hơn để làm tương tự. Vào năm 2019, tôi đã viết rằng chúng ta bỏ phiếu bằng tiền của chúng ta. Nơi chúng ta đặt vốn quyết định điều gì được xây dựng. Đầu năm 2021, mọi người đã kéo đến Uniswap và Compound vì họ được coi là “an toàn.”
Các nguyên tắc mới có nguy cơ cao hơn - có khả năng bị hack hoặc lợi dụng cao hơn - vì vậy sự đổi mới đã bị ngưng trệ. Đó cũng là lý do tại sao memecoins lại rất phổ biến ngay bây giờ. Kể từ năm 2022, sự đổi mới DeFi đã lớn phần đình trệ. Chúng tôi đã xây dựng các sản phẩm tốt hơn, chẳng hạn như Hyperliquid, nhưng đó chỉ là các phiên bản cải tiến của các nguyên tắc hiện có - không phải là các nguyên tắc mới một cách cơ bản.
Podcast DCo: Bạn đã từng đề cập rằng sáng tạo DeFi đã đình trệ và tính kết hợp - xây dựng dựa trên các sản phẩm khác - đã giảm đi. Với tính thanh khoản bị phân chia, việc sử dụng tài sản như tài sản thế chấp trên các giao thức khác nhau đã trở nên khó khăn hơn. Liệu có đủ động lực để thoát khỏi cách tiếp cận cô lập này không, và làm thế nào để chúng ta có thể đạt được điều đó?
Andre Cronje: Có vẻ nghe có vẻ kiêu căng một chút, nhưng vấn đề là bạn cần một sự kết hợp hiếm hoi về kỹ năng: một người có thể lập trình, có thể đưa ra những ý tưởng và nguyên tắc thực sự mới mẻ, và không cần vốn bên ngoài. Phần giao nhau đó rất nhỏ. Tôi có thể sử dụng chính mình làm ví dụ, nhưng điều đó rất hiếm. Hầu hết các nhà xây dựng cần vốn - nhưng việc gọi vốn và xây dựng hoàn toàn là hai bộ kỹ năng khác nhau.
Tôi đã thử gọi vốn—điều đó không phải là điểm mạnh của tôi, vì vậy tôi đã chọn xây dựng mà không có sự hỗ trợ tài chính. Người khác có ý tưởng xuất sắc nhưng gặp khó khăn trong việc thuyết trình hoặc kết nối. Trong khi đó, bạn sẽ thấy dự án sao lạp thứ 99 gọi vốn được 50 triệu đô la qua đêm chỉ vì họ biết người đúng.
Các nhà xây dựng thực sự gặp khó khăn khi cần tiền để hoàn thành dự án của họ. Đa số người không thể trang trải cho việc không có thu nhập trong sáu tháng để trả hóa đơn của mình. Hyperliquid là một ngoại lệ - họ không cần gọi vốn vì nhóm đã từng vận hành thành công một hoạt động tạo lệnh thị trường, mang lại cho họ tài nguyên để xây dựng và thậm chí là vận hành một chương trình phát airdrop lớn.
Nhưng khi bạn huy động vốn, bạn phải đối mặt với áp lực từ các nhà đầu tư mạo hiểm. Các nhà đầu tư mạo hiểm muốn ROI - họ không đầu tư vì họ tin vào tầm nhìn của bạn. Đó là công việc của họ, và nó tạo ra sự không phù hợp về mục tiêu.
Lịch sử, trong tài chính truyền thống hoặc Web1/Web2, các công ty sẽ xây dựng các doanh nghiệp ổn định và tách ra các nhóm nghiên cứu và phát triển nhỏ để thử nghiệm ý tưởng mới. Chúng ta đã thấy một chút điều đó trong tiền điện tử—như Aave ra mắt GHO, Lens, hoặc Family—nhưng chưa đủ. Rủi ro xã hội và uy tín quá cao. Nếu một sản phẩm phụ bị lợi dụng, ngay cả chỉ với 50 đô la, các tiêu đề sẽ la hét rằng dự án chính đã bị hack. Tỷ lệ rủi ro-đền bù hoàn toàn bị nghiêng.
Vì vậy đó là một vấn đề khó khăn, và không có giải pháp ngay lập tức. Hầu hết các nhà phát triển đã đủ điên rồ để thử - xử lý các lỗ hổng và tổn thất về uy tín đòi hỏi một chút tính c masochistic.
Podcast DCo: Hãy quay trở lại với cơ bản của DeFi. Bạn đã đề cập đến bạn đang làm việc trên những cái mới. Bạn nghĩ sao về việc DeFi đứng ở đâu trong việc xây dựng nền tảng cơ bản của nó, và những cơ bản ngay lập tức chúng ta có thể xây dựng để đẩy không gian này phát triển?
Andre Cronje: DeFi vẫn đang ở giai đoạn đầu của mình. Ngay cả các nguyên tắc cơ bản như các máy tạo lịch trình thị trường tự động (AMMs) vẫn còn rất xa hoàn thiện. Chúng ta vẫn đang sử dụng các công thức sản phẩm không đổi như X*Y=K. Curve Finance đã giới thiệu trao đổi ổn định, và tôi đã mang mô hình X3Y với Solidly vào—nhưng sự đổi mới chủ yếu đã đình đốn ở đó.
Với tốc độ blockchain được cải thiện, chúng ta bắt đầu thấy sự xuất hiện của Dynamic Liquidity Market Makers (DLMMs), đó là một bước tiến lớn. Vẫn còn rất nhiều công việc cần phải được thực hiện với AMMs - các mô hình đường cong mới, cơ chế giao dịch và chiến lược cung cấp thanh khoản.
Bước tiến lớn tiếp theo sẽ là oracles on-chain. DeFi truyền thống đã tránh chúng do lo sợ về việc lợi dụng, nhưng chúng có thể trở nên an toàn với các phương pháp triển khai thay thế. Thiếu oracles, chúng ta thiếu dữ liệu quan trọng như độ biến động, độ biến động ngụ ý, hoặc độ sâu của sổ lệnh. Khi chúng ta có oracles on-chain mạnh mẽ, chúng ta có thể xây dựng các mô hình giá phù hợp, thực hiện các phép tính Black-Scholes, và kích hoạt các lựa chọn theo kiểu châu Âu hoặc Mỹ. Điều này sẽ mở khóa perpetuals on-chain và các chiến lược delta-neutral—cả hai hiện tại đều không khả thi.
Chỉ cần nhìn vào tài chính truyền thống: hợp đồng tương lai và quyền chọn chiếm ưu thế, nhưng chúng gần như không tồn tại trên chuỗi. Lộ trình rõ ràng - bạn cần dữ liệu trước. Tuy nhiên, không ai muốn xây dựng điều đó, chủ yếu vì sợ hãi. Nhưng hoàn toàn có thể triển khai các giải pháp hoàn toàn an toàn trên chuỗi hoặc sử dụng oracles ngoại chuỗi với bằng chứng không biết hoặc phương pháp phân quyền để tránh các bên trung gian đáng tin cậy.
Vượt xa điều đó, chúng ta vẫn thiếu các nguyên tố bảo hiểm vững chắc. DeFi có lãnh thổ chưa khai thác rộng lớn. Điều này vẫn là giai đoạn đầu, và nếu chúng ta có thể vượt qua nỗi sợ hãi với sự đổi mới, tiềm năng là rất lớn.
Podcast DCo: Bạn có nghĩ rằng trải nghiệm người dùng (UX) và phân quyền có chắc chắn xung đột với nhau không? Đó có phải là một phần của thách thức không?
Andre Cronje: Hoàn toàn - 100%. Tính phân quyền thực sự có nghĩa là không có trang web, không có trình duyệt của bên thứ ba - chỉ cần tải phần mềm nút, chạy nút cục bộ và sử dụng giao diện dòng lệnh (CLI) để gửi giao dịch và tương tác với hợp đồng thông minh không thể sửa đổi. Điều đó đòi hỏi kiến thức kỹ thuật sâu rộng - đồng bộ hóa phần mềm, mã hóa giao dịch theo định dạng băm base-64, không chỉ là gọi RPC JSON. Toàn cầu, có lẽ chỉ có khoảng 10.000 người có thể làm điều đó, có thể ít hơn thậm chí.
Ngược lại, trải nghiệm người dùng tốt có nghĩa là họ không cần phải suy nghĩ về các khóa riêng tư hoặc phí gas. Nhìn vào các ứng dụng Solana thành công: bạn tải xuống một ứng dụng di động, đăng nhập bằng Google hoặc Face ID, và chạm vào một nút. Điều đó cách xa với sự phân quyền—đó là một điều hoàn toàn khác biệt.
Các ứng dụng thành công ngày nay ngày càng ẩn nhiều thông tin khỏi người dùng—ví dụ, quản lý khóa riêng tư thay mặt họ. Hyperliquid tuy tuyệt vời, nhưng khi bạn gửi tiền, nó không còn phân quyền nữa. Tài sản của bạn được giữ trong một ví mà họ kiểm soát, và khóa riêng tư được lưu trữ trên máy chủ của họ. Đó là một trải nghiệm người dùng tuyệt vời—nhưng nó là tập trung.
Phương pháp của tôi là xây dựng cho lý tưởng phi tập trung trước tiên - các hợp đồng trên chuỗi nguyên thủy mà người dùng CLI có thể tương tác trực tiếp trên node của họ. Sau đó, tôi thêm các lớp trừu tượng ở trên cùng: một API đơn giản hóa loại bỏ nhu cầu về passkey ví hoặc trừu tượng các phí gas. Cuối cùng, bạn có một giao diện người dùng mà người dùng chỉ cần nhấp vào một nút, và đằng sau cảnh, nó chuyển đổi hành động của họ thành một giao dịch hợp đồng thông minh thông qua một API và ví ký.
Andre Cronje: Đây là cách thực hiện ‘đúng’—nhưng đối với số lượng nhỏ người có thể sử dụng CLI, nó đòi hỏi một lượng cơ sở hạ tầng hỗ trợ lớn, điều này có thể cảm thấy vô ích. Phân quyền và UX giống như bảo mật và UX—bảo mật thực sự đòi hỏi mật khẩu phức tạp, hệ thống cô lập và xoay chìa khóa, nhưng không ai làm điều đó cho một trò chơi di động miễn phí. Lịch sử cho thấy, khi bảo mật và tính khả dụng va chạm, tính khả dụng luôn chiến thắng. Tương tự, điều này sẽ xảy ra với phân quyền.
Mục tiêu là người dùng không cần biết họ đang sử dụng blockchain - không có ví, không phí gas. Hiện tại, điều này đang được đạt được thông qua các biện pháp tạm thời tập trung, như API hoặc máy chủ backend. Nhưng tôi tin rằng chúng ta cuối cùng có thể biến những tính năng này thành công dân cấp đầu tiên của blockchain, cho phép người dùng tận hưởng trải nghiệm người dùng tuyệt vời mà không cần phải tin tưởng vào bên thứ ba.
Hiện tại, chúng tôi thực hiện những điều này một cách thủ công thông qua các giải pháp tập trung, nhưng cuối cùng, chúng tôi sẽ mã hóa chúng vào các hệ thống phi tập trung. Đó giống như khi tôi bắt đầu lập trình: làm mọi thứ thủ công trước, sau đó tự động hóa chúng. Chúng tôi chỉ cần thời gian.
Podcast DCo: Hai câu hỏi theo sau: Đầu tiên, làm thế nào chúng ta đạt được tương lai phi tập trung nhưng thân thiện với người dùng? Và thứ hai, nếu tính phi tập trung và UX đang xung đột, bạn sẽ vẽ đường giới hạn ở đâu - khi nào bạn hy sinh tính phi tập trung để cải thiện trải nghiệm người dùng?
Andre Cronje: Tôi sẽ trả lời câu thứ hai trước. Đường ranh giới phụ thuộc vào điều người dùng sẵn lòng chịu đựng, và điều đó thay đổi theo ứng dụng. Đối với một trò chơi di động miễn phí, người dùng mong đợi không gặp rắc rối nào - cài đặt và chơi. Nếu họ được yêu cầu nhập tên người dùng, mật khẩu, hoặc liên kết tài khoản mạng xã hội, họ sẽ không bận tâm vì giá trị cảm nhận thấp.
Nhưng đối với một ứng dụng ngân hàng có $100,000 trong đó, người dùng sẵn lòng chấp nhận 2FA hoặc các bước phụ khác vì giá trị là cao. Mỗi ứng dụng phải tìm điểm cân bằng dựa trên giá trị tâm lý mà người dùng gán cho nó.
Hiện tại, các ứng dụng tiền điện tử không cung cấp nhiều lựa chọn. Cho dù đó là một trò chơi hoặc một giao protocal DeFi, bạn vẫn cần tải xuống một ví tiền điện tử, bảo mật các khóa, nạp tiền vào đó với gas và ký các thông điệp. Đó là một rào cản lớn. Chúng tôi đã thấy một mẫu tương tự trong an ninh mạng vào giữa những năm 2010—các trang web yêu cầu mật khẩu 32 ký tự với các ký tự đặc biệt, nhưng người dùng sẽ quên chúng và việc đặt lại mật khẩu là một quá trình đau đớn. Cuối cùng, các ứng dụng cho phép người dùng chọn mức độ bảo mật của riêng họ trong khi cung cấp một số bảo vệ phía sau. Tiền điện tử sẽ phát triển tương tự.
Đối với câu hỏi đầu tiên - làm thế nào chúng ta có thể đến đó - chúng ta cần những người xây dựng sẵn lòng thực hiện. Ethereum đã lâu là một nhà lãnh đạo, và nghiên cứu của nó, như Đề xuất Cải tiến Ethereum (EIP), đã đề ra một lộ trình cho năm tiếp theo. Các tính năng như gói giao dịch và trừu tượng hóa tài khoản là những bước tiến trong hướng đúng, nhưng chúng vẫn chưa phải là công dân hàng đầu - bạn vẫn cần cơ sở hạ tầng của bên thứ ba hoặc kiến thức sâu rộng để sử dụng chúng.
Bản nâng cấp PCRA sắp tới sẽ biến chúng thành tính năng bản địa, đó là điều quan trọng. Lộ trình đã tồn tại; chìa khóa là thực hiện. Nhưng ít nhóm nào sẵn lòng hoặc có khả năng thực hiện. Ý tưởng rẻ tiền—thực hiện mới là tất cả mọi thứ. Tôi tin rằng trong năm nay, chúng ta sẽ thấy tiến triển lớn, như việc hoàn toàn trên chuỗi khí và trừu tượng hóa tài khoản, có nghĩa là không cần ví hoặc khí nữa. Đó là một bước nhảy vô cùng lớn trong UX—người dùng sẽ không cần biết họ đang ở trên chuỗi khối nào hoặc sử dụng MetaMask. Nó đang đến, có lẽ trong năm nay hoặc năm sau. Lộ trình rõ ràng.
Podcast DCo: Bạn đã đề cập đến Ethereum trước đó. Ý kiến của bạn về trạng thái hiện tại của nó là gì? Đã có nhiều lời chỉ trích rằng nó thiếu hướng dẫn, tập trung trong thực thi, hoặc rằng việc mở rộng Layer 2 (L2) đã làm nứt vỡ hệ sinh thái.
Andre Cronje: Tôi luôn thẳng thắn cho rằng các L2 là lãng phí thời gian và nỗ lực. Số lượng tài nguyên và vốn đầu tư đổ vào chúng phản ánh vấn đề mất cân đối tương tự mà tôi đã đề cập trước đó - chúng ta bỏ phiếu bằng tiền của chúng ta. Khi chỉ có những bản fork của các ứng dụng đã biết được tài trợ, đó là tất cả những gì chúng ta thấy được. Bây giờ các L2 đang hấp thụ vốn, nhưng khi tuyên bố phù hợp với Ethereum, chúng đang trở nên ngày càng tập trung.
Vấn đề của tôi không phải là vấn đề về sự tồn tại của L2 - tôi nghĩ cuối cùng chúng sẽ cần thiết để mở rộng. Nhưng Ethereum vẫn chưa đạt đến giới hạn về khả năng mở rộng của mình. Có lẽ chỉ sử dụng khoảng 2% của khả năng tối đa của mình. Vẫn còn rất nhiều không gian trên lớp cơ bản. Các chuỗi như Sonic, Avalanche và Solana đã chứng minh rằng bạn có thể đạt được khả năng xử lý cao ở lớp cơ bản mà không cần đến L2. Việc tập trung hiện tại vào L2 là quá sớm - điều này làm mất tính toàn vẹn của hệ sinh thái và ảnh hưởng đến tính tương tác và UX.
L2s ban đầu được giả định là có thể kết hợp và tương tác được, nhưng chúng đã trở thành các silos - sidechains với các sequencer tập trung trích xuất MEV vì lợi nhuận. Điều đó không phải là tầm nhìn ban đầu. Câu hỏi lớn hơn là tại sao điều này xảy ra. Ethereum đang theo quỹ đạo chu kỳ đời của một công ty: ban đầu linh hoạt, phát triển nhanh, nhiều thử nghiệm. Nhưng khi nó thu hút sự chú ý và phát triển, nó trở nên cẩn trọng hơn - thêm sự tuân thủ, giám sát, kiểm tra, ủy ban và hội đồng.
Sự quan liêu này đã làm chậm tiến độ đến mức đứng im. Bây giờ nó quá lớn để di chuyển nhanh chóng. Ở giai đoạn này, một tổ chức hoặc cắt giảm và tập trung lại vào nguồn gốc kỹ thuật của mình hoặc bị các đối thủ nhanh hơn vượt mặt. Ethereum đang ở ngã rẽ đó. Chúng tôi đang chứng kiến các động đất nội bộ - thay đổi CEO, sắp xếp lại hội đồng, Vitalik cố gắng chỉ đạo mọi thứ. Tôi hy vọng họ sẽ tìm lại tập trung của mình, vì tôi trung thành với Ethereum; đó là lý do tôi tham gia vào DeFi. Nhưng chúng ta không thể ngồi chờ họ giải quyết vấn đề.
Nghiên cứu của họ — đặc biệt là những Đề xuất Cải thiện Ethereum (EIPs) — vẫn đặt ra tiêu chuẩn cho hai đến năm tiếp theo, đặc biệt là về UX, trừu tượng hóa tài khoản, và các trạm trên chuỗi. Nhưng hầu hết nội dung được viết giữa năm 2018 và 2020. Có ý tưởng nhưng việc triển khai đang chậm trễ. Về khả năng mở rộng, tầng cơ bản của Ethereum chỉ sử dụng 2% khả năng của nó. Ngay cả khi không có L2, vẫn còn rất nhiều không gian cho sự phát triển.
Công việc của tôi trên Phantom—giờ là Sonic—chứng minh điều này. Khi Ethereum sử dụng Proof of Work, chúng tôi nhận thấy năng suất của nó bị hạn chế bởi ràng buộc thời gian khối. Chúng tôi đã thiết kế lại cơ chế đồng thuận bằng cách sử dụng Asynchronous Byzantine Fault Tolerance (BFT), đạt được 50.000 đến 60.000 giao dịch mỗi giây. Nhưng Ethereum Virtual Machine (EVM) trở thành điểm hạn chế, giới hạn chúng tôi ở mức khoảng 200 giao dịch mỗi giây.
Chúng tôi đã phân tích EVM và xác định rõ các lĩnh vực cần cải thiện. Vấn đề lớn nhất là cơ sở dữ liệu - LevelDB, PebbleDB, v.v. - mà thường chiếm phần lớn thời gian của mình cho các thao tác đọc và ghi. Những cơ sở dữ liệu này quá mạnh cho blockchain; chúng được thiết kế cho các truy vấn đa mục đích, không phải cho cấu trúc dữ liệu đơn giản bao gồm địa chỉ-nonce-dữ liệu mà EVM sử dụng. Chúng tôi đã xây dựng SonicDB, một cơ sở dữ liệu tệp phẳng tùy chỉnh cho blockchain, đã tăng hiệu suất EVM lên tới tám lần và giảm yêu cầu lưu trữ điều đó 98%. Ethereum có thể triển khai điều này ngay vào ngày mai và thấy được những lợi ích lớn.
Chúng tôi cũng đã thực hiện các điều chỉnh khác - các trình biên dịch mới, các tập hợp con, v.v. - nhưng việc thay đổi cơ sở dữ liệu là chiến thắng dễ dàng nhất. Tại sao họ không thực hiện nó? Bởi vì họ rất e ngại với rủi ro. Công nghệ của họ xử lý hàng tỷ đô la tài sản, và bất kỳ thay đổi nào cũng đều đáng sợ. Sự đánh đổi là mất chức năng truy vấn SQL, nhưng trong thực tế, không ai sử dụng truy vấn SQL trên dữ liệu blockchain quy mô lớn - các công cụ như Dune hoặc Tenderly xử lý từng giao dịch cá nhân. Đó không phải là một mất mát thực sự, nhưng Ethereum quá chống đổi mà ngay cả những cải tiến có rủi ro thấp cũng đang bị đặt vào giá sách.
Podcast DCo: Bạn đã đề cập những ý tưởng như điểm tín dụng trên chuỗi, chúng ta có thể đào sâu vào lần tới. Nhưng cuối cùng, lời khuyên quan trọng nhất của bạn dành cho những người xây dựng mới trong lĩnh vực này là gì?
Andre Cronje: Lời khuyên của tôi đã phát triển theo thời gian. Thành thật mà nói, phát triển trong không gian tiền điện tử không phải là lựa chọn thông minh nhất — nó phức tạp hơn, kém an toàn hơn và có tác động tiêu cực tiềm ẩn lớn hơn các lĩnh vực khác. Nhưng nếu bạn quyết định đi cho nó, xây dựng ở nơi công cộng. Chia sẻ công việc của bạn trên Twitter, mã nguồn mở GitHub của bạn, cho phép mọi người xem và kiểm tra mã của bạn. Xây dựng một cộng đồng những người đóng góp, không chỉ là một cộng đồng những người khai thác lỗ hổng.
Nếu lỗ hổng là không thể tránh khỏi, tốt hơn là chúng xảy ra sớm, khi rủi ro chỉ là $50, thay vì sau này khi rủi ro có thể lên đến $50 triệu. Xây dựng hồ sơ xã hội của bạn, truyền đạt những gì bạn đang làm và cách bạn thực hiện nó, và mời kiểm thử - hy vọng là những người mũ trắng, không phải mũ đen. Những lỗ hổng nhỏ có thể được sửa; những lỗ hổng lớn thì không thể.
Nếu bạn có thể đảm bảo được nguồn vốn, ưu tiên an ninh. Làm việc với các nhóm như TRM, Chainalysis, hoặc Seal Team 6 để thực hiện kiểm toán và bài tập nhóm đỏ. Kiểm toán từ các công ty như SlowMist rất quan trọng. Học cách xử lý thông tin về an ninh và tình huống khẩn cấp càng sớm càng tốt.
Không phải mọi người đều phù hợp với không gian này - một số người rời bỏ ngay từ cuộc khủng hoảng đầu tiên vì áp lực quá lớn. Xây dựng công khai là một bài kiểm tra: bạn sẽ nhanh chóng biết liệu mình có thích hợp với nó hay không. Chấp nhận nó - bạn sẽ tìm được vị trí của mình hoặc nhận ra rằng nó không phải dành cho bạn.
Podcast DCo: Cảm ơn bạn vì thời gian của bạn, Andre. Tôi thực sự thích thú với cuộc trò chuyện này, và tôi hy vọng chúng ta sẽ có thể làm lại sớm.
Andre Cronje: Đó là một vinh dự thực sự. Chỉ cần cho tôi biết, và chúng ta sẽ làm lại.
Những thông tin mới mẻ nào mà Andre Cronje (AC) mang lại cho sự phát triển của Web3 khi anh trở lại với DeFi?
Trong thế giới tài chính phi tập trung (DeFi) nhanh chóng và không chắc chắn, tên tuổi của Andre Cronje mang ý nghĩa quan trọng. Được biết đến là người đứng sau các dự án như YFI, Solidly và Fantom, AC hiện đang đẩy ranh giới một lần nữa với vai trò CTO của Sonic. Những đóng góp của ông đã để lại dấu ấn không thể xóa nhòa trên biên giới của tài chính tiền điện tử.
Trong tập này của The DCo Podcast, AC mở lòng chia sẻ quan điểm của mình về các chướng ngại vật đối với DeFi, những thách thức trong hệ sinh thái Ethereum, và những sự thật tàn nhẫn mà những người xây dựng phải đối mặt trong một thế giới nơi lý tưởng và động cơ lợi nhuận va chạm.
Từ việc điều hướng qua các cuộc chiến với các quy định địa phương đến việc đạt được sự cân bằng tinh tế giữa phân quyền và trải nghiệm người dùng, những hiểu biết của ông phục vụ cả như một câu chuyện cảnh báo cho những người xây dựng ngành công nghiệp và nguồn cảm hứng cho những ai vẫn mơ về một tương lai tài chính phi tập trung.
Dưới đây là cuộc phỏng vấn đầy đủ:
Podcast DCo: Chào mừng bạn đến với chương trình, Andre. Bạn nổi tiếng với việc sáng lập Yearn Finance, Solidly, và Fantom, và hiện tại bạn là CTO của Sonic. Những năm gần đây đã là một chuyến đi hoang dã đối với tiền điện tử. Bạn có thể chia sẻ với chúng tôi những gì đã xảy ra trong ba năm qua đối với bạn—đặc biệt là những thách thức mà bạn đã đối mặt và cách bạn đã xử lí chúng được không? Tôi tưởng tượng rằng bạn hiện tại đang tập trung nhiều hơn vào việc lập trình hơn là xử lí các vấn đề với pháp lý.
Andre Cronje: Cảm ơn đã mời tôi. Thực sự, tôi ước gì mình có thể nói rằng tôi tập trung hoàn toàn vào việc lập trình, nhưng các vấn đề về quy định và pháp lý vẫn chiếm một phần đáng kể thời gian của tôi. 4 năm qua đã là một quá trình học tập dốc và nhanh chóng. Tôi phải đối mặt với các sự kiện như lỗ hổng Eminence, đó là một bài học quan trọng về việc xây dựng công khai. Sau đó, với dự án Solidly, tôi nhận ra cảnh quan về tiền điện tử đang thay đổi - mọi người đang ít quan tâm hơn đến sự phân quyền thực sự hoặc tính không thể sửa đổi.
Thêm vào đó, mặc dù tôi chỉ là một người phát triển địa phương tại Nam Phi, người không gọi vốn hoặc bán token, nhưng tôi cuối cùng đã phải đối mặt với SEC. Họ đã gửi cho tôi rất nhiều lá thư và yêu cầu - đó là một công việc mệt mỏi. Tôi học được rất nhiều và trưởng thành hơn từ kinh nghiệm đó, nhưng đó chắc chắn là một thách thức. Bạn có muốn tìm hiểu vấn đề cụ thể nào không, hay chúng ta nên giữ nó ở mức rộng lớn?
Podcast DCo: Tôi thực sự rất tò mò để nghe thêm về cách bạn xử lý tất cả những lá thư từ SEC đó. Bạn có được sự trợ giúp pháp lý không? Làm thế nào để bạn điều hướng quá trình đó, đặc biệt là khi nghe có vẻ rất áp đảo ở đầu?
Andre Cronje: Ban đầu, tôi khá ngây thơ. Những lá thư đầu tiên dường như đơn giản - chỉ là yêu cầu thông tin, nhưng có sự đe dọa tiềm ẩn rằng mọi thứ có thể trở nên nghiêm trọng nếu tôi không hợp tác. Họ đặt câu hỏi như: “Bạn đã bán token cho ai?” Câu trả lời là rõ ràng: Tôi không bán cho ai cả. Hoặc, “Làm thế nào bạn kiếm tiền từ giao thức?” Một lần nữa, đơn giản: Tôi không có.
Tôi nghĩ rằng đó sẽ là điểm kết thúc của nó. Nhưng bức thư thứ hai chi tiết hơn, và đến bức thư thứ năm hoặc thứ sáu, trở nên rõ ràng rằng họ hiểu về DeFi, token, và cách các hệ thống này hoạt động. Cảm giác như họ đang cố gắng bắt tôi mắc lỗi, chứ không phải thực sự tìm kiếm thông tin.
Trong thư thứ ba, tôi nhận ra rằng tôi cần sự trợ giúp. Tôi chưa huy động được bất kỳ quỹ nào, vì vậy tôi phải dựa vào mạng lưới của mình. Tôi liên lạc với Gabriel từ Lex Node, một luật sư tiền điện tử nổi tiếng đã làm việc với nhiều DAO. Anh ấy tuyệt vời và rất hỗ trợ. Thông qua anh ấy, tôi liên lạc với Steven Palley, một người có kinh nghiệm lâu năm trong lĩnh vực và thực sự hiểu rõ vấn đề.
Gabe đã xử lý hầu hết công việc ban đầu, và Steven sau này đã tham gia một cách nghiêm túc. Họ rất quan trọng, vì nó không chỉ là về thông tin bạn cung cấp - mà còn là cách bạn diễn đạt nó. Bạn phải sử dụng ngôn ngữ pháp lý cụ thể để bảo vệ bản thân.
Trong quá trình điều tra, tập trung dần dần đã thay đổi. Ban đầu, họ quan tâm đến các token - liệu tôi đã bán chúng hay không, và cho ai. Khi họ không tìm thấy điểm yếu ở đó, họ chuyển sang cách tôi có thể kiếm được từ giao thức. Khi đó cũng không thành công, họ lập luận rằng ngân quỹ chính mình đều là một loại chứng khoán, dựa trên thử nghiệm Howey, và nói rằng người dùng đang đóng góp tiền cho một bên thứ ba với kỳ vọng có lợi nhuận. Điều đó làm tôi rất bực bội, vì họ thường xuyên yêu cầu tôi chứng minh một điều tiêêuj cực âm - giống như chứng minh ông già Noel không tồn tại. Bạn không thể một cách rõ ràng chứng minh điều đó.
Các lá thư dừng lại vì cuộc bầu cử sắp tới. Khoảng sáu đến tám tháng trước cuộc bầu cử, tôi nhận được lá thư cuối cùng. Một tháng trước, tôi nhận được một lá thư cuối cùng nói rằng họ không tiến hành bất kỳ hành động thi hành nào nữa, điều đó là một sự giảm nhẹ lớn. Nhưng thời gian và năng lượng mà nó tốn kém là điên rồ.
Một thời gian dài, tôi không làm gì khác ngoài việc thu thập dữ liệu cho họ trong ba tuần liền - đôi khi là thông tin mà tôi thậm chí còn không có, như nhật ký từ các người giữ tài sản bên thứ ba mà tôi chưa bao giờ sử dụng. Mức độ mệt mỏi đó gần như làm cho việc làm bất cứ điều gì khác trở nên gần như không thể.
Podcast DCo: Nghe có vẻ vô cùng gay gắt. Bạn đã từng đề cập đến sự phi tập trung và gợi ý rằng mọi người không còn ưu tiên nó nữa. Bạn có nghĩ rằng có một mâu thuẫn bẩm sinh giữa việc điều hành một dự án tiền điện tử như một doanh nghiệp bền vững và giữ cho nó phi tập trung không? Đó có phải là lý do tại sao chúng ta đang thấy ít sự nhấn mạnh hơn về việc phi tập trung vào những ngày này không?
Andre Cronje: Điều đó hoàn toàn phụ thuộc vào các bên tham gia thị trường. Khi tôi ra mắt Yearn, tính phân quyền, tự giữ tài sản và tính không thể thay đổi đã trở nên quan trọng đáng kể. Thị trường lúc đó đầy những người theo chủ nghĩa kỹ thuật - những người thuần chủ nghĩa thực sự quan trọng. Câu nói cũ, “Tôi đam mê công nghệ,” hoàn toàn chân thành vào thời điểm đó.
Nhưng cơ sở người tham gia đã thay đổi. Đào yield, bùng nổ NFT, và bây giờ là các đồng tiền meme đã giảm thiểu rào cản vào cửa. Bạn không cần phải hiểu về công nghệ nữa—chỉ cần cài đặt một ví, chạm vài nút, hoặc đăng nhập vào ứng dụng bằng vân tay của bạn. Tôi nghĩ 90% thị trường ngày nay không chia sẻ các lý tưởng kỹ thuật ban đầu. Họ đến đây vì việc đánh giá token hoặc yield—không phải triết lý.
Điều đó tạo ra sự không khớp. Nếu bạn đang xây dựng nguyên tắc DeFi cơ bản - những điều mà người khác sẽ xây dựng lên - chúng phải là bất biến. Bạn không thể để ai đó xây dựng một doanh nghiệp trên nguyên tắc của bạn và sau đó bạn thay đổi nó, làm hỏng hệ thống của họ. Ví dụ, 90% DeFi vẫn phụ thuộc vào Uniswap V2 vì nó dự đoán được và không thể thay đổi. Nếu Uniswap đã làm cho V2 có thể nâng cấp thông qua proxy và thay đổi logic LP qua đêm, DeFi đã sụp đổ.
Andre Cronje: Những ngày này, các dự án đã trở nên phân cách hơn. Mọi người đều đang xây dựng sàn giao dịch tự động (AMM) hoặc thị trường cho vay của riêng mình thay vì sử dụng nguyên tắc của bên thứ ba, vì những hệ thống của bên thứ ba thường có thể nâng cấp. Nếu bạn xây dựng một sản phẩm không thể thay đổi phụ thuộc vào một hệ thống có thể nâng cấp, sản phẩm của bạn có thể bị hỏng khi họ thực hiện một bản cập nhật. Do đó, tính kết hợp và sự phụ thuộc vào bên thứ ba đã lùi vào hậu cảnh.
Thị trường đã chuyển từ việc xây dựng nguyên tắc bất biến, có thể kết hợp thành các công ty tập trung vào doanh thu hoặc giá trị token. Đó là hiệu ứng tuyết: càng nhiều dự án ưu tiên doanh thu, càng ít lựa chọn cơ sở hạ tầng không thể thay đổi còn lại để xây dựng, điều này lại đẩy nhiều dự án hơn để làm tương tự. Vào năm 2019, tôi đã viết rằng chúng ta bỏ phiếu bằng tiền của chúng ta. Nơi chúng ta đặt vốn quyết định điều gì được xây dựng. Đầu năm 2021, mọi người đã kéo đến Uniswap và Compound vì họ được coi là “an toàn.”
Các nguyên tắc mới có nguy cơ cao hơn - có khả năng bị hack hoặc lợi dụng cao hơn - vì vậy sự đổi mới đã bị ngưng trệ. Đó cũng là lý do tại sao memecoins lại rất phổ biến ngay bây giờ. Kể từ năm 2022, sự đổi mới DeFi đã lớn phần đình trệ. Chúng tôi đã xây dựng các sản phẩm tốt hơn, chẳng hạn như Hyperliquid, nhưng đó chỉ là các phiên bản cải tiến của các nguyên tắc hiện có - không phải là các nguyên tắc mới một cách cơ bản.
Podcast DCo: Bạn đã từng đề cập rằng sáng tạo DeFi đã đình trệ và tính kết hợp - xây dựng dựa trên các sản phẩm khác - đã giảm đi. Với tính thanh khoản bị phân chia, việc sử dụng tài sản như tài sản thế chấp trên các giao thức khác nhau đã trở nên khó khăn hơn. Liệu có đủ động lực để thoát khỏi cách tiếp cận cô lập này không, và làm thế nào để chúng ta có thể đạt được điều đó?
Andre Cronje: Có vẻ nghe có vẻ kiêu căng một chút, nhưng vấn đề là bạn cần một sự kết hợp hiếm hoi về kỹ năng: một người có thể lập trình, có thể đưa ra những ý tưởng và nguyên tắc thực sự mới mẻ, và không cần vốn bên ngoài. Phần giao nhau đó rất nhỏ. Tôi có thể sử dụng chính mình làm ví dụ, nhưng điều đó rất hiếm. Hầu hết các nhà xây dựng cần vốn - nhưng việc gọi vốn và xây dựng hoàn toàn là hai bộ kỹ năng khác nhau.
Tôi đã thử gọi vốn—điều đó không phải là điểm mạnh của tôi, vì vậy tôi đã chọn xây dựng mà không có sự hỗ trợ tài chính. Người khác có ý tưởng xuất sắc nhưng gặp khó khăn trong việc thuyết trình hoặc kết nối. Trong khi đó, bạn sẽ thấy dự án sao lạp thứ 99 gọi vốn được 50 triệu đô la qua đêm chỉ vì họ biết người đúng.
Các nhà xây dựng thực sự gặp khó khăn khi cần tiền để hoàn thành dự án của họ. Đa số người không thể trang trải cho việc không có thu nhập trong sáu tháng để trả hóa đơn của mình. Hyperliquid là một ngoại lệ - họ không cần gọi vốn vì nhóm đã từng vận hành thành công một hoạt động tạo lệnh thị trường, mang lại cho họ tài nguyên để xây dựng và thậm chí là vận hành một chương trình phát airdrop lớn.
Nhưng khi bạn huy động vốn, bạn phải đối mặt với áp lực từ các nhà đầu tư mạo hiểm. Các nhà đầu tư mạo hiểm muốn ROI - họ không đầu tư vì họ tin vào tầm nhìn của bạn. Đó là công việc của họ, và nó tạo ra sự không phù hợp về mục tiêu.
Lịch sử, trong tài chính truyền thống hoặc Web1/Web2, các công ty sẽ xây dựng các doanh nghiệp ổn định và tách ra các nhóm nghiên cứu và phát triển nhỏ để thử nghiệm ý tưởng mới. Chúng ta đã thấy một chút điều đó trong tiền điện tử—như Aave ra mắt GHO, Lens, hoặc Family—nhưng chưa đủ. Rủi ro xã hội và uy tín quá cao. Nếu một sản phẩm phụ bị lợi dụng, ngay cả chỉ với 50 đô la, các tiêu đề sẽ la hét rằng dự án chính đã bị hack. Tỷ lệ rủi ro-đền bù hoàn toàn bị nghiêng.
Vì vậy đó là một vấn đề khó khăn, và không có giải pháp ngay lập tức. Hầu hết các nhà phát triển đã đủ điên rồ để thử - xử lý các lỗ hổng và tổn thất về uy tín đòi hỏi một chút tính c masochistic.
Podcast DCo: Hãy quay trở lại với cơ bản của DeFi. Bạn đã đề cập đến bạn đang làm việc trên những cái mới. Bạn nghĩ sao về việc DeFi đứng ở đâu trong việc xây dựng nền tảng cơ bản của nó, và những cơ bản ngay lập tức chúng ta có thể xây dựng để đẩy không gian này phát triển?
Andre Cronje: DeFi vẫn đang ở giai đoạn đầu của mình. Ngay cả các nguyên tắc cơ bản như các máy tạo lịch trình thị trường tự động (AMMs) vẫn còn rất xa hoàn thiện. Chúng ta vẫn đang sử dụng các công thức sản phẩm không đổi như X*Y=K. Curve Finance đã giới thiệu trao đổi ổn định, và tôi đã mang mô hình X3Y với Solidly vào—nhưng sự đổi mới chủ yếu đã đình đốn ở đó.
Với tốc độ blockchain được cải thiện, chúng ta bắt đầu thấy sự xuất hiện của Dynamic Liquidity Market Makers (DLMMs), đó là một bước tiến lớn. Vẫn còn rất nhiều công việc cần phải được thực hiện với AMMs - các mô hình đường cong mới, cơ chế giao dịch và chiến lược cung cấp thanh khoản.
Bước tiến lớn tiếp theo sẽ là oracles on-chain. DeFi truyền thống đã tránh chúng do lo sợ về việc lợi dụng, nhưng chúng có thể trở nên an toàn với các phương pháp triển khai thay thế. Thiếu oracles, chúng ta thiếu dữ liệu quan trọng như độ biến động, độ biến động ngụ ý, hoặc độ sâu của sổ lệnh. Khi chúng ta có oracles on-chain mạnh mẽ, chúng ta có thể xây dựng các mô hình giá phù hợp, thực hiện các phép tính Black-Scholes, và kích hoạt các lựa chọn theo kiểu châu Âu hoặc Mỹ. Điều này sẽ mở khóa perpetuals on-chain và các chiến lược delta-neutral—cả hai hiện tại đều không khả thi.
Chỉ cần nhìn vào tài chính truyền thống: hợp đồng tương lai và quyền chọn chiếm ưu thế, nhưng chúng gần như không tồn tại trên chuỗi. Lộ trình rõ ràng - bạn cần dữ liệu trước. Tuy nhiên, không ai muốn xây dựng điều đó, chủ yếu vì sợ hãi. Nhưng hoàn toàn có thể triển khai các giải pháp hoàn toàn an toàn trên chuỗi hoặc sử dụng oracles ngoại chuỗi với bằng chứng không biết hoặc phương pháp phân quyền để tránh các bên trung gian đáng tin cậy.
Vượt xa điều đó, chúng ta vẫn thiếu các nguyên tố bảo hiểm vững chắc. DeFi có lãnh thổ chưa khai thác rộng lớn. Điều này vẫn là giai đoạn đầu, và nếu chúng ta có thể vượt qua nỗi sợ hãi với sự đổi mới, tiềm năng là rất lớn.
Podcast DCo: Bạn có nghĩ rằng trải nghiệm người dùng (UX) và phân quyền có chắc chắn xung đột với nhau không? Đó có phải là một phần của thách thức không?
Andre Cronje: Hoàn toàn - 100%. Tính phân quyền thực sự có nghĩa là không có trang web, không có trình duyệt của bên thứ ba - chỉ cần tải phần mềm nút, chạy nút cục bộ và sử dụng giao diện dòng lệnh (CLI) để gửi giao dịch và tương tác với hợp đồng thông minh không thể sửa đổi. Điều đó đòi hỏi kiến thức kỹ thuật sâu rộng - đồng bộ hóa phần mềm, mã hóa giao dịch theo định dạng băm base-64, không chỉ là gọi RPC JSON. Toàn cầu, có lẽ chỉ có khoảng 10.000 người có thể làm điều đó, có thể ít hơn thậm chí.
Ngược lại, trải nghiệm người dùng tốt có nghĩa là họ không cần phải suy nghĩ về các khóa riêng tư hoặc phí gas. Nhìn vào các ứng dụng Solana thành công: bạn tải xuống một ứng dụng di động, đăng nhập bằng Google hoặc Face ID, và chạm vào một nút. Điều đó cách xa với sự phân quyền—đó là một điều hoàn toàn khác biệt.
Các ứng dụng thành công ngày nay ngày càng ẩn nhiều thông tin khỏi người dùng—ví dụ, quản lý khóa riêng tư thay mặt họ. Hyperliquid tuy tuyệt vời, nhưng khi bạn gửi tiền, nó không còn phân quyền nữa. Tài sản của bạn được giữ trong một ví mà họ kiểm soát, và khóa riêng tư được lưu trữ trên máy chủ của họ. Đó là một trải nghiệm người dùng tuyệt vời—nhưng nó là tập trung.
Phương pháp của tôi là xây dựng cho lý tưởng phi tập trung trước tiên - các hợp đồng trên chuỗi nguyên thủy mà người dùng CLI có thể tương tác trực tiếp trên node của họ. Sau đó, tôi thêm các lớp trừu tượng ở trên cùng: một API đơn giản hóa loại bỏ nhu cầu về passkey ví hoặc trừu tượng các phí gas. Cuối cùng, bạn có một giao diện người dùng mà người dùng chỉ cần nhấp vào một nút, và đằng sau cảnh, nó chuyển đổi hành động của họ thành một giao dịch hợp đồng thông minh thông qua một API và ví ký.
Andre Cronje: Đây là cách thực hiện ‘đúng’—nhưng đối với số lượng nhỏ người có thể sử dụng CLI, nó đòi hỏi một lượng cơ sở hạ tầng hỗ trợ lớn, điều này có thể cảm thấy vô ích. Phân quyền và UX giống như bảo mật và UX—bảo mật thực sự đòi hỏi mật khẩu phức tạp, hệ thống cô lập và xoay chìa khóa, nhưng không ai làm điều đó cho một trò chơi di động miễn phí. Lịch sử cho thấy, khi bảo mật và tính khả dụng va chạm, tính khả dụng luôn chiến thắng. Tương tự, điều này sẽ xảy ra với phân quyền.
Mục tiêu là người dùng không cần biết họ đang sử dụng blockchain - không có ví, không phí gas. Hiện tại, điều này đang được đạt được thông qua các biện pháp tạm thời tập trung, như API hoặc máy chủ backend. Nhưng tôi tin rằng chúng ta cuối cùng có thể biến những tính năng này thành công dân cấp đầu tiên của blockchain, cho phép người dùng tận hưởng trải nghiệm người dùng tuyệt vời mà không cần phải tin tưởng vào bên thứ ba.
Hiện tại, chúng tôi thực hiện những điều này một cách thủ công thông qua các giải pháp tập trung, nhưng cuối cùng, chúng tôi sẽ mã hóa chúng vào các hệ thống phi tập trung. Đó giống như khi tôi bắt đầu lập trình: làm mọi thứ thủ công trước, sau đó tự động hóa chúng. Chúng tôi chỉ cần thời gian.
Podcast DCo: Hai câu hỏi theo sau: Đầu tiên, làm thế nào chúng ta đạt được tương lai phi tập trung nhưng thân thiện với người dùng? Và thứ hai, nếu tính phi tập trung và UX đang xung đột, bạn sẽ vẽ đường giới hạn ở đâu - khi nào bạn hy sinh tính phi tập trung để cải thiện trải nghiệm người dùng?
Andre Cronje: Tôi sẽ trả lời câu thứ hai trước. Đường ranh giới phụ thuộc vào điều người dùng sẵn lòng chịu đựng, và điều đó thay đổi theo ứng dụng. Đối với một trò chơi di động miễn phí, người dùng mong đợi không gặp rắc rối nào - cài đặt và chơi. Nếu họ được yêu cầu nhập tên người dùng, mật khẩu, hoặc liên kết tài khoản mạng xã hội, họ sẽ không bận tâm vì giá trị cảm nhận thấp.
Nhưng đối với một ứng dụng ngân hàng có $100,000 trong đó, người dùng sẵn lòng chấp nhận 2FA hoặc các bước phụ khác vì giá trị là cao. Mỗi ứng dụng phải tìm điểm cân bằng dựa trên giá trị tâm lý mà người dùng gán cho nó.
Hiện tại, các ứng dụng tiền điện tử không cung cấp nhiều lựa chọn. Cho dù đó là một trò chơi hoặc một giao protocal DeFi, bạn vẫn cần tải xuống một ví tiền điện tử, bảo mật các khóa, nạp tiền vào đó với gas và ký các thông điệp. Đó là một rào cản lớn. Chúng tôi đã thấy một mẫu tương tự trong an ninh mạng vào giữa những năm 2010—các trang web yêu cầu mật khẩu 32 ký tự với các ký tự đặc biệt, nhưng người dùng sẽ quên chúng và việc đặt lại mật khẩu là một quá trình đau đớn. Cuối cùng, các ứng dụng cho phép người dùng chọn mức độ bảo mật của riêng họ trong khi cung cấp một số bảo vệ phía sau. Tiền điện tử sẽ phát triển tương tự.
Đối với câu hỏi đầu tiên - làm thế nào chúng ta có thể đến đó - chúng ta cần những người xây dựng sẵn lòng thực hiện. Ethereum đã lâu là một nhà lãnh đạo, và nghiên cứu của nó, như Đề xuất Cải tiến Ethereum (EIP), đã đề ra một lộ trình cho năm tiếp theo. Các tính năng như gói giao dịch và trừu tượng hóa tài khoản là những bước tiến trong hướng đúng, nhưng chúng vẫn chưa phải là công dân hàng đầu - bạn vẫn cần cơ sở hạ tầng của bên thứ ba hoặc kiến thức sâu rộng để sử dụng chúng.
Bản nâng cấp PCRA sắp tới sẽ biến chúng thành tính năng bản địa, đó là điều quan trọng. Lộ trình đã tồn tại; chìa khóa là thực hiện. Nhưng ít nhóm nào sẵn lòng hoặc có khả năng thực hiện. Ý tưởng rẻ tiền—thực hiện mới là tất cả mọi thứ. Tôi tin rằng trong năm nay, chúng ta sẽ thấy tiến triển lớn, như việc hoàn toàn trên chuỗi khí và trừu tượng hóa tài khoản, có nghĩa là không cần ví hoặc khí nữa. Đó là một bước nhảy vô cùng lớn trong UX—người dùng sẽ không cần biết họ đang ở trên chuỗi khối nào hoặc sử dụng MetaMask. Nó đang đến, có lẽ trong năm nay hoặc năm sau. Lộ trình rõ ràng.
Podcast DCo: Bạn đã đề cập đến Ethereum trước đó. Ý kiến của bạn về trạng thái hiện tại của nó là gì? Đã có nhiều lời chỉ trích rằng nó thiếu hướng dẫn, tập trung trong thực thi, hoặc rằng việc mở rộng Layer 2 (L2) đã làm nứt vỡ hệ sinh thái.
Andre Cronje: Tôi luôn thẳng thắn cho rằng các L2 là lãng phí thời gian và nỗ lực. Số lượng tài nguyên và vốn đầu tư đổ vào chúng phản ánh vấn đề mất cân đối tương tự mà tôi đã đề cập trước đó - chúng ta bỏ phiếu bằng tiền của chúng ta. Khi chỉ có những bản fork của các ứng dụng đã biết được tài trợ, đó là tất cả những gì chúng ta thấy được. Bây giờ các L2 đang hấp thụ vốn, nhưng khi tuyên bố phù hợp với Ethereum, chúng đang trở nên ngày càng tập trung.
Vấn đề của tôi không phải là vấn đề về sự tồn tại của L2 - tôi nghĩ cuối cùng chúng sẽ cần thiết để mở rộng. Nhưng Ethereum vẫn chưa đạt đến giới hạn về khả năng mở rộng của mình. Có lẽ chỉ sử dụng khoảng 2% của khả năng tối đa của mình. Vẫn còn rất nhiều không gian trên lớp cơ bản. Các chuỗi như Sonic, Avalanche và Solana đã chứng minh rằng bạn có thể đạt được khả năng xử lý cao ở lớp cơ bản mà không cần đến L2. Việc tập trung hiện tại vào L2 là quá sớm - điều này làm mất tính toàn vẹn của hệ sinh thái và ảnh hưởng đến tính tương tác và UX.
L2s ban đầu được giả định là có thể kết hợp và tương tác được, nhưng chúng đã trở thành các silos - sidechains với các sequencer tập trung trích xuất MEV vì lợi nhuận. Điều đó không phải là tầm nhìn ban đầu. Câu hỏi lớn hơn là tại sao điều này xảy ra. Ethereum đang theo quỹ đạo chu kỳ đời của một công ty: ban đầu linh hoạt, phát triển nhanh, nhiều thử nghiệm. Nhưng khi nó thu hút sự chú ý và phát triển, nó trở nên cẩn trọng hơn - thêm sự tuân thủ, giám sát, kiểm tra, ủy ban và hội đồng.
Sự quan liêu này đã làm chậm tiến độ đến mức đứng im. Bây giờ nó quá lớn để di chuyển nhanh chóng. Ở giai đoạn này, một tổ chức hoặc cắt giảm và tập trung lại vào nguồn gốc kỹ thuật của mình hoặc bị các đối thủ nhanh hơn vượt mặt. Ethereum đang ở ngã rẽ đó. Chúng tôi đang chứng kiến các động đất nội bộ - thay đổi CEO, sắp xếp lại hội đồng, Vitalik cố gắng chỉ đạo mọi thứ. Tôi hy vọng họ sẽ tìm lại tập trung của mình, vì tôi trung thành với Ethereum; đó là lý do tôi tham gia vào DeFi. Nhưng chúng ta không thể ngồi chờ họ giải quyết vấn đề.
Nghiên cứu của họ — đặc biệt là những Đề xuất Cải thiện Ethereum (EIPs) — vẫn đặt ra tiêu chuẩn cho hai đến năm tiếp theo, đặc biệt là về UX, trừu tượng hóa tài khoản, và các trạm trên chuỗi. Nhưng hầu hết nội dung được viết giữa năm 2018 và 2020. Có ý tưởng nhưng việc triển khai đang chậm trễ. Về khả năng mở rộng, tầng cơ bản của Ethereum chỉ sử dụng 2% khả năng của nó. Ngay cả khi không có L2, vẫn còn rất nhiều không gian cho sự phát triển.
Công việc của tôi trên Phantom—giờ là Sonic—chứng minh điều này. Khi Ethereum sử dụng Proof of Work, chúng tôi nhận thấy năng suất của nó bị hạn chế bởi ràng buộc thời gian khối. Chúng tôi đã thiết kế lại cơ chế đồng thuận bằng cách sử dụng Asynchronous Byzantine Fault Tolerance (BFT), đạt được 50.000 đến 60.000 giao dịch mỗi giây. Nhưng Ethereum Virtual Machine (EVM) trở thành điểm hạn chế, giới hạn chúng tôi ở mức khoảng 200 giao dịch mỗi giây.
Chúng tôi đã phân tích EVM và xác định rõ các lĩnh vực cần cải thiện. Vấn đề lớn nhất là cơ sở dữ liệu - LevelDB, PebbleDB, v.v. - mà thường chiếm phần lớn thời gian của mình cho các thao tác đọc và ghi. Những cơ sở dữ liệu này quá mạnh cho blockchain; chúng được thiết kế cho các truy vấn đa mục đích, không phải cho cấu trúc dữ liệu đơn giản bao gồm địa chỉ-nonce-dữ liệu mà EVM sử dụng. Chúng tôi đã xây dựng SonicDB, một cơ sở dữ liệu tệp phẳng tùy chỉnh cho blockchain, đã tăng hiệu suất EVM lên tới tám lần và giảm yêu cầu lưu trữ điều đó 98%. Ethereum có thể triển khai điều này ngay vào ngày mai và thấy được những lợi ích lớn.
Chúng tôi cũng đã thực hiện các điều chỉnh khác - các trình biên dịch mới, các tập hợp con, v.v. - nhưng việc thay đổi cơ sở dữ liệu là chiến thắng dễ dàng nhất. Tại sao họ không thực hiện nó? Bởi vì họ rất e ngại với rủi ro. Công nghệ của họ xử lý hàng tỷ đô la tài sản, và bất kỳ thay đổi nào cũng đều đáng sợ. Sự đánh đổi là mất chức năng truy vấn SQL, nhưng trong thực tế, không ai sử dụng truy vấn SQL trên dữ liệu blockchain quy mô lớn - các công cụ như Dune hoặc Tenderly xử lý từng giao dịch cá nhân. Đó không phải là một mất mát thực sự, nhưng Ethereum quá chống đổi mà ngay cả những cải tiến có rủi ro thấp cũng đang bị đặt vào giá sách.
Podcast DCo: Bạn đã đề cập những ý tưởng như điểm tín dụng trên chuỗi, chúng ta có thể đào sâu vào lần tới. Nhưng cuối cùng, lời khuyên quan trọng nhất của bạn dành cho những người xây dựng mới trong lĩnh vực này là gì?
Andre Cronje: Lời khuyên của tôi đã phát triển theo thời gian. Thành thật mà nói, phát triển trong không gian tiền điện tử không phải là lựa chọn thông minh nhất — nó phức tạp hơn, kém an toàn hơn và có tác động tiêu cực tiềm ẩn lớn hơn các lĩnh vực khác. Nhưng nếu bạn quyết định đi cho nó, xây dựng ở nơi công cộng. Chia sẻ công việc của bạn trên Twitter, mã nguồn mở GitHub của bạn, cho phép mọi người xem và kiểm tra mã của bạn. Xây dựng một cộng đồng những người đóng góp, không chỉ là một cộng đồng những người khai thác lỗ hổng.
Nếu lỗ hổng là không thể tránh khỏi, tốt hơn là chúng xảy ra sớm, khi rủi ro chỉ là $50, thay vì sau này khi rủi ro có thể lên đến $50 triệu. Xây dựng hồ sơ xã hội của bạn, truyền đạt những gì bạn đang làm và cách bạn thực hiện nó, và mời kiểm thử - hy vọng là những người mũ trắng, không phải mũ đen. Những lỗ hổng nhỏ có thể được sửa; những lỗ hổng lớn thì không thể.
Nếu bạn có thể đảm bảo được nguồn vốn, ưu tiên an ninh. Làm việc với các nhóm như TRM, Chainalysis, hoặc Seal Team 6 để thực hiện kiểm toán và bài tập nhóm đỏ. Kiểm toán từ các công ty như SlowMist rất quan trọng. Học cách xử lý thông tin về an ninh và tình huống khẩn cấp càng sớm càng tốt.
Không phải mọi người đều phù hợp với không gian này - một số người rời bỏ ngay từ cuộc khủng hoảng đầu tiên vì áp lực quá lớn. Xây dựng công khai là một bài kiểm tra: bạn sẽ nhanh chóng biết liệu mình có thích hợp với nó hay không. Chấp nhận nó - bạn sẽ tìm được vị trí của mình hoặc nhận ra rằng nó không phải dành cho bạn.
Podcast DCo: Cảm ơn bạn vì thời gian của bạn, Andre. Tôi thực sự thích thú với cuộc trò chuyện này, và tôi hy vọng chúng ta sẽ có thể làm lại sớm.
Andre Cronje: Đó là một vinh dự thực sự. Chỉ cần cho tôi biết, và chúng ta sẽ làm lại.