AI ve Kripto Varlıklar'ın Katmanlı Gelişimlerinin Karşılaştırmalı Düşüncesi

Son zamanlarda, Ethereum'un Rollup-Centric stratejisi bir tür aksaklıkla karşılaştı ve birçok kişi L1-L2-L3 hiyerarşik modelinden memnun olmadığını belirtti. Ancak ilginçtir ki, geçtiğimiz yıl AI alanındaki gelişmeler de benzer L1-L2-L3 hızlı evrimleri yaşadı. Bu iki alanın katmanlı mantığını derinlemesine inceleyelim ve sorunun kökeninin nerede olduğunu görelim.

AI alanında, her bir katman, bir önceki katmanın çözemediği temel sorunları çözmektedir. L1'in büyük dil modelleri, dil anlama ve oluşturmanın temelini atmaktadır, ancak mantıksal akıl yürütme ve matematik hesaplamaları konusunda zayıflıkları vardır. L2'nin akıl yürütme modelleri bu zayıflıklara özel olarak odaklanmıştır; bazı modeller karmaşık matematik problemlerini ve kod hata ayıklamayı işleyebilmekte, büyük dil modellerinin bilişsel kör noktalarını kapatmaktadır. Bu temel üzerinde, L3'ün AI ajanları, ilk iki katmanın yeteneklerini birleştirerek, AI'nın pasif yanıt vermekten aktif uygulamaya geçmesini sağlamakta, görevleri bağımsız olarak planlayabilmekte, araçları çağırabilmekte ve karmaşık iş akışlarını yönetebilmektedir.

Bu tür bir AI katmanlaşması, "yetkinlik ilerlemesi"dir: L1 temel oluşturur, L2 eksiklikleri kapatır, L3 entegrasyonu gerçekleştirir. Her katman, bir önceki katmanın üzerine kaliteli bir sıçrama gerçekleştirir ve kullanıcılar AI'nın daha akıllı ve daha kullanışlı hale geldiğini belirgin bir şekilde hissedebilir.

Buna karşılık, kripto varlıklar alanındaki katmanlı mantık, önceki katmanın sorunlarını çözmek için sürekli yamanıyor gibi görünüyor, ancak beklenmedik şekilde daha büyük yeni sorunlar getiriyor. Örneğin, L1 kamu zincirinin yetersiz performansını çözmek için L2 ölçeklendirme çözümleri getirildi. Ancak, bir L2 altyapı patlamasından sonra, Gas ücretleri azalmış ve TPS artmış olsa da, likidite dağılmış hale geldi ve ekosistem uygulamaları hala yetersiz. Bu, aşırı L2 altyapısının aslında bir sorun haline gelmesine neden oldu. Bu sorunu ele almak için L3 dikey uygulama zincirleri ortaya çıktı, ancak bu uygulama zincirleri genellikle kendi başlarına hareket ediyor ve genel zincirin ekosistem iş birliği etkisinden yararlanamıyor, bu da kullanıcı deneyimini daha da parçalı hale getiriyor.

Bu katmanlı evrim, bir "sorun transferi" haline geldi: L1, darboğazlar yaşıyor, L2 yamanmalar sağlıyor, L3 ise karmaşık ve dağınık hale geliyor. Her katman, sanki sorunları bir yerden başka bir yere aktarıyor gibi görünüyor ve tüm çözümlerin "coin çıkarma" amacına odaklandığı izlenimini veriyor.

Bu farkın temel nedeni muhtemelen şudur: AI katmanları, teknoloji rekabeti tarafından yönlendirilmektedir; büyük AI şirketleri model yeteneklerini artırmak için ellerinden geleni yapıyorlar; oysa Kripto Varlıklar katmanları, token ekonomisi tarafından kısıtlanmış gibi görünüyor ve her L2 projesinin temel göstergeleri toplam kilitli değer (TVL) ve token fiyatına odaklanıyor.

Bu karşılaştırma, ilginç bir olguyu ortaya koyuyor: Bir alan teknik sorunları çözmeye çalışırken, diğer alan daha çok finansal ürünleri paketlemeye benziyor. Elbette, bu soyut benzetme mutlak değildir, ancak bize bu iki alanın gelişim yollarını düşünmek için ilginç bir bakış açısı sağlıyor.